ĐƯỜNG HUYỀN TÔNG BAN QUẠT
Đường
Huyền Tông 唐玄宗thời kì sau, suốt ngày chìm đắm trong thanh sắc dâm lạc,
không quan tâm chính sự, cũng không nghe lời can gián, cự tuyệt những lời nói
trung thành. Lúc bấy giờ, Tể tướng Trương Cửu Linh 张九龄là
vị đại thần minh trí, trực ngôn dám can gián, gặp việc ra sức làm.
Mùa thu
năm Khai Nguyên 开元thứ 24 (năm 736), đương lúc thu hoạch vụ thu, Huyền Tông
muốn từ Lạc Dương 洛阳 về
Trường An 长安. Trương Cửu Linh sợ việc ngự giá hồi cung sẽ ảnh hưởng
nông sự, nên kiến nghị thay đổi thời gian về Trường An.
Lí Lâm
Phủ 李林甫rất giỏi xu nịnh, biết nhìn theo sắc mặt của Huyền Tông
mà hành động, lúc bấy giờ tâu rằng:
-Trường An, Lạc Dương chẳng
qua là cung thất hai nơi của bệ hạ, bệ hạ lúc nào cũng có thể đi về, hà tất phải
chọn ngày giờ? Cho dù có trở ngại nông sự, miễn cho họ tô thuế là được.
Huyền Tông
nghe theo, đương nhiên là vô cùng vui mừng, lập tức hôm đó khởi hành đi về phía
tây.
Ngày nọ,
Huyền Tông muốn phong thưởng cho Sóc phương Tiết độ sứ Ngưu Tiên Khách 牛仙客, Trương Cửu Linh không đồng ý, một lần nữa phát sinh tranh
chấp với Huyền Tông. Huyền Tông không ưa Trương Cửu Linh, ghét ông nhiều lời, Lí
Lâm Phủ bên cạnh huỷ báng ông, quạt thêm cho lửa cháy. Huyền Tông muốn bãi chức
Tể tướng của Trương Cửu Linh.
Lúc bấy
giờ đương là mùa thu, trời cao mây mỏng, Huyền Tông mệnh Cao Lực Sĩ 高力士đem một cây quạt trắng tặng cho Trương Cửu Linh. Ý tứ
rất rõ ràng: Thu đến rồi, quạt không dùng đến nữa. Rõ ràng ý nói Trương Cửu
Linh tuổi đã cao nên thoái lui chức vị.
Trương
Cửu Linh đương nhiên biết rõ ý của Huyền Tông, cung kính lo sợ tiếp nhận quạt,
trịnh trọng viết bài “Bạch vũ phiến phú” 白羽扇赋. Trong lời phú nói rằng:
Chỉ
cần có thể dử dụng, cho dù có gặp hoạ diệt thân cũng chẳng quan hệ gì. Dù cho
thu cao khí sảng, đoạt lấy tiết khí, cuối cùng để vào trong hộp, cũng phải cảm
kích hậu ân.
Điều này biểu thị Trương Cửu Linh tận trung với chức vị, bất kể cá nhân được mất.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 08/12/2025
Nguồn
HOÀNG TRIỀU ĐIỂN CỐ KỈ VĂN
皇朝典故纪闻
Tác giả: Hướng Tư 向斯
Bắc Kinh: Trung Quốc văn sử xuất bản xã, 2002