TIẾT 5 “XUÂN THU”
KHÁI HUỐNG
1-Ý nghĩa:
Người ghi chép, tất cần liên hệ năm tháng, một năm có bốn
mùa xuân, hạ, thu, đông, cho nên dùng hai chữ “xuân thu” 春秋, để đặt tên cho những điều ghi
chép.
2-Tác
giả:
a-Lai nguyên: đế vương thời cổ, mọi cử
độn, sử quan cần phải ghi vào giản sách. Chư hầu cũng có quốc sử, “Xuân Thu” 春秋tức bộ sử kí của nước Lỗ.
b-Tu chính: Khổng Tử 孔子nhân vì bộ sử nước Lỗ là cựu văn,
ghi chép không hợp cách, nên chép thêm, bỏ bớt, hoàn thành bộ “Xuân Thu” 春秋.
3-Nội
dung:
Bắt đầu từ Lỗ Ẩn Công 鲁隐公đến Lỗ Ai Công 鲁哀公năm thứ 14 thì dừng, được 12 Công, tổng cộng 240 năm, sự thực trong những năm này, xem xét thị phi của chúng mà thêm khen chê, trở thành ghi chép chính xác.
TAM
TRUYỆN ĐẮC THẤT
“Công
Dương” 公羊, “Cốc Lương” 谷梁:
Chu Hi 朱熹nói rằng:
“Công” 公, “Cốc” 谷 là kinh học, có công về văn nghĩa,
nhưng ghi chép có nhiều chỗ sai nhầm.
“Tả thị”
左氏
Chu Hi 朱熹nói rằng: “Tả thị” 左氏là sử học, những việc ghi chép thì tường tận, về đạo lí thì kém.
TAM
TRUYỆN TÁC GIẢ
“Công Dương”
1-Cựu truyện: do học trò của Tử Hạ 子夏 là Công Dương Cao 公羊高viết.
2-Thực tại: Công Dương Cao 公羊高dạy học trò, do huyền tôn của ông là Công Dương Thọ 公羊寿cùng với Hồ Vô Tử 胡毋子mới viết thành sách.
“Cốc Lương”
1-Cựu truyện: do học trò Tử Hạ 子夏 là Cốc Lương Xích 谷梁赤viết.
2-Thực tại: (Cốc Lương) Xích 赤 đem những ý nghĩa mà thầy đã truyền dạy, dạy lại cho học trò, do học trò viết thành.
“Tả thị”
1-Cựu truyện: do học trò của Khổng Tử 孔子 là Tả Khâu Minh 左丘明viết.
2-Thực tại: nhân trong “Tả thị truyện” 左氏传, không hề có tự dạng “Khâu Minh” 丘明, đồng thời nhìn từ văn tự của ông, đã biết họ Trần 陈 thay triều Tề 齐, ba nhà phân chia đất Tấn (tam gia phân Tấn 三家分晋) , cho nên Chu Hi 朱熹nói rằng: “Tả truyện” 左传là sáng tác của người họ Tả 左 đời Tần.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 07/12/2025
Nguồn
QUỐC HỌC ĐẠI CƯƠNG
国学大纲
Tác giả: Tạ Vĩ
Phong 谢苇丰
Bắc Kinh: Bắc Kinh
Lí Công Đại học xuất bản xã, 2017.