资于事父以事母, 而爱同; 资于事父以事君, 而敬同. 故母取其爱, 而君取其敬, 兼之者父也. 故以孝事君则忠, 以敬事长则顺. 忠顺不失, 以事其上, 然后能保其禄位, 而守其祭祀. 盖士之孝也. “诗” 云: “夙兴夜寐, 无忝尔所生.”
(孝经 - 士章)
Phiên âm
Tư vu sự phụ dĩ sự mẫu, nhi ái đồng;
tư vu sự phụ dĩ sự quân, nhi kính đồng. Cố mẫu thủ kì ái, nhi quân thủ kì kính,
kiêm chi giả phụ dã. Cố dĩ hiếu sự quân tắc trung, dĩ kính sự trưởng tắc thuận.
Trung thuận bất thất, dĩ sự kì thượng, nhiên hậu năng bảo kì lộc vị, nhi thủ kì
tế tự. Cái sĩ chi hiếu dã. “Thi” vân: “Túc hưng dạ mị, vô thiểm nhĩ sở sinh.”
(Hiếu kinh – Sĩ chương)
Dịch nghĩa
Lấy tấm lòng thờ phụng phụ thân để thờ phụng mẫu
thân, lòng yêu thương là tương đồng; lấy tấm lòng thờ phụng phụ thân để thờ phụng
quốc quân, lòng tôn kính cũng là tương đồng. Cho nên thờ phụng mẫu thân là với
lòng yêu thương, thờ phụng quốc quân là với lòng tôn kính, cả hai có đủ là đối
đãi với phụ thân. Cho nên lấy đạo hiếu để phụng sự quốc quân là trung thành, lấy
tôn kính để phụng sự thượng cấp là thuận tùng. Lấy trung thành và thuận tùng để
phụng sự quốc quân và thượng cấp, sau đó mới có thể bảo vệ được bổng lộc và chức
vị của mình, đồng thời có thể giữ được việc tế tự đối với tổ tiên của mình. Đó
chính là đạo hiếu của kẻ sĩ vậy. Trong “Thi kinh – Tiểu nhã – Tiểu uyển”
có nói:
“Phải dậy sớm thức khuya, chớ làm điều gì nhục nhã đến cha mẹ sinh ra anh.”
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 27/11/2025
Nguồn
HIẾU
KINH: NHÂN LUÂN ĐÍCH CHÍ Lí
孝经人伦的至理
Biên
soạn: Cung Hiểu Vệ 宮晓卫
Thượng
Hải cổ tịch xuất bản xã xuất bản, 1997