落梅風
清香連夜伴風來
嚴冬臘月寒梅
瘦枝五瓣動花開
小園栽
似如清客癯仙現
羅浮亦是天台
遠離車馬鬧塵埃
樂心懷
LẠC MAI PHONG
Thanh
hương liên dạ bạn phong lai
Nghiêm
đông Lạp nguyệt hàn mai
Sấu
chi ngũ biện động hoa khai
Tiểu viên tài
Tự như
thanh khách cù tiên hiện
La Phù
diệc thị Thiên Thai
Viễn
li xa mã náo trần ai
Lạc tâm hoài
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 17/10/2025
Lạp
nguyệt 臘月:
tháng Chạp. Thời cổ, người xưa tiến hành “Lạp tế” 臘祭 vào tháng Chạp, tức tế tự tổ tiên và các Thần lúc cuối năm cho nên tháng
chạp gọi là “Lạp nguyệt”.
Ngũ biện 五瓣: Năm cánh hoa. Theo dân gian
Trung Quốc, hoa mai ngụ ý truyền xuân báo hỉ, bình an cát tường. Người xưa cho
rằng, hoa mai có đủ bốn đức “nguyên, hanh, lợi, trinh”: lúc chưa bung nhuỵ là
“nguyên” 元,
hoa nở là “hanh” 亨,
kết trái là “lợi” 利,
lúc trái chín là “trinh” 贞. Người đời sau thì cho rằng, hoa mai 5 cánh tượng trưng cho
ngũ phúc, tức khoái lạc, hạnh phúc, trường thọ, thuận lợi, hoà bình.
Thanh khách 清客: cũng là biệt danh của hoa mai.
Diêu
Khoan 姚宽đời
Tống trong “Tây khê tùng ngữ thập khách” 西溪丛语十客có viết:
梅花为清客
Mai hoa vi thanh khách
(Hoa mai là thanh khách)
Cù
tiên 癯仙: Vị tiên nhân gầy, biệt xưng của
hoa mai. Trong bài “Xạ Đích sơn
quan mai” 射的山观梅 của Lục Du 陆游đời Tống có câu:
凌厉冰霜节愈坚
人间那有此癯仙
Lăng lệ băng sương
tuyết dũ kiên
Nhân gian na hữu
thử cù tiên
(Mạnh mẽ vượt qua sương tuyết tiết
tháo càng cững cõi
Chốn nhân gian làm gì có vị cù
tiên này)
La Phù 羅浮: ví nơi ở của thần tiên. Truyền
thuyết kể rằng, khoảng niên hiệu Khai Hoàng 開皇
nhà Tuỳ, Triệu Sư Hùng 趙師雄đến núi La
Phù 羅浮gặp được một cô gái xinh đẹp,
cả hai cùng uống rượu chuyện trò. Sư Hùng cảm thấy mùi thơm vây lấy cô gái,
ngôn ngữ thanh lệ, bèn uống đến say. Lúc tỉnh dậy, thấy mình đang nằm dưới gốc
cây mai lớn.
Về sau người ta dùng “La Phù mộng” 羅浮夢 để chỉ hoa mai.
Tạm dịch
Mấy đêm liền mùi
hương làm bạn với gió, nhẹ nhàng bay đến,
Hoa mai tháng Chạp
mùa đông lạnh.
Cành gầy năm cánh hoa
lay động,
Mai được trồng trong khu vườn nhỏ.
Tựa như có thanh
khách, có cù tiên hiện đến,
Chốn La Phù cũng là
chốn Thiên thai.
Cách xa xe ngựa trần
gian huyên náo,
Vui ở trong lòng.