會遇
人世罕逢開口笑
江湖人常會少離多
今北南團聚一家
一切有勝景良辰賞心樂事
號竹哀絲予醉矣
凄風冷月夜何如
月兼花緣結與琴書
詩和酒贈何人風雅
君不見花落花開春去也
盡敞開歡樂莫憂懷
知乎海角天涯
HỘI NGỘ
Nhân thế hãn phùng khai khẩu tiếu,
Giang hồ nhân thường hội thiểu
li đa.
Kim bắc nam đoàn tụ nhất gia,
Nhất thiết hữu: thắng cảnh,
lương thần, thưởng tâm, lạc sự.
Hào trúc ai ti dư tuý hĩ,
Thê phong lãnh nguyệt dạ hà như.
Nguyệt kiêm hoa, duyên kết dữ
cầm thư,
Thi hoà tửu, tặng hà nhân
phong nhã.
Quân bất kiến: hoa lạc, hoa khai, xuân khứ dã.
Tận sưởng khai hoan lạc mạc
ưu hoài,
Tri hồ? hải giác thiên nhai.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 07/10/2025
Chú của người dịch
1-Câu 1: Trong bài “Cửu nhật Tề sơn đăng cao” 九日齊山登高của Đỗ Mục 杜牧 thời Đường có câu:
Trần thế nan phùng khai khẩu
tiếu
Cúc hoa tu sáp mãn đầu quy
塵世難逢開口笑
菊花須插滿頭歸
(Đời nhiều phiền nhiễu, khó
mà gặp việc khiến người ta mở miệng cười,
Hoa cúc đã nở đầy núi, ta
cũng nên cài hoa cúc đầy đầu mới quay về.)
2-Nhất thiết 一切:
hết thảy, tất cả.
3-Sưởng khai 敞開:
không bị câu thúc, không hạn chế, mặc sức.
4-Tri hồ 知乎: biết chăng?
Bài này tạm dịch từ bài “Hội
ngộ” của Cao Bá Quát.
HỘI NGỘ
人世罕逢開口笑
Nhân thế
hãn phùng khai khẩu tiếu,
Khách
giang hồ thường hợp thiểu, ly đa.
Nay bắc
Nam xum họp một nhà,
Gồm đủ
cả thắng cảnh, lương thời, thưởng tâm, lạc sự.
號竹哀絲予醉矣
Hào
trúc ai ti dư tuý hĩ,
凄風冷月夜何如
Thê
phong lãnh nguyệt dạ hà như?
Thú
nguyệt hoa là nợ sẵn với cầm thư,
Cuộc
thi tửu để riêng người phong nhã.
君不見: 花落,花開, 春去也
Quân bất
kiến: hoa lạc, hoa khai, xuân khứ dã?
Hãy
chơi cho lăn lóc đá kẻo hoài.
Kìa kìa hải giác thiên nhai.
Tiểu dẫn: Bài này làm trong bữa tiệc họp mặt các bạn bè, trước khi tác giả đi theo phái đoàn sang Tân gia ba.
Chú thích
1-Câu1: Ở đời
ít khi gặp lúc mở miệng cười. Do thơ Đỗ Mục, một thi sĩ đời Đường.
2-Hợp thiểu, ly đa 合少離多: xum
họp ít, chia li nhiều.
3-Thắng cảnh 勝景: cảnh
đẹp.
4-Lương thời 良時:
ngày tốt lành, trời trong sáng.
5-Thưởng tâm 賞心:
lòng vui vẻ.
6-Lạc sự 樂事: việc
vui.
Người xưa gọi “Thắng cảnh,
lương thời, thưởng tâm, lạc sự” là bốn điều hay (Tư mỹ 四美)
7-Hai câu 5,6: Tiếng
trúc kêu gào, tiếng tơ ai oán, ta say rồi. Gió heo, trăng lạnh, đêm ra sao?
8-Cầm thư 琴書: đàn
và sách.
9-Câu 9: Bạn
chẳng thấy: hoa rụng, hoa nở, ấy là xuân đi?
10- Hải giác thiên nhai 海角天涯: góc
biển chân trời.
(“Việt văn độc bản”. Lớp
Đệ Nhị: Đàm Xuân Thiều – Trần Trọng San. Bộ Văn hoá Giáo dục, 1965)