飲酒消愁
三萬六千天試算
眼前來蜉蝣景笑看
爲何尋世擾以閑
疏忽兩三杯消遣
斷送一生惟有酒
沉思百計不如閒
看南山隱約裡韶光
回首瞥九寰真亦小
天地間古今今古
這形骸無有有無
萬鍾千駟久乎
Tam vạn lục thiên thiên thí toán
Nhãn tiền lai, phù du cảnh tiếu
khan
Vị hà, tầm thế nhiễu dĩ nhàn
Sơ hốt lưỡng tam bôi tiêu khiển
Đoạn tống nhất sinh duy hữu tửu
Trầm tư bách kế bất như nhàn
Khán Nam sơn, ẩn ước lí thiều
quang
Hồi thủ miết, cửu hoàn chân diệc
tiểu
Thiên địa gian: cổ kim, kim cổ
Giá hình hài: vô hữu, hữu vô
Vạn chung thiên tứ cửu hồ?
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 26/9/2025
Chú của người dịch
1-Vị hà 爲何: hà
cớ gì phải …
2-Sơ hốt 疏忽: qua
loa,
3-Hai câu 5,6: Hai
câu này, Cao Bá Quát mượn từ bài “Du thành nam thập lục thủ - Khiển hứng” 遊城南十六首 - 遣興của
Hàn Dũ 韓愈đời
Đường.
Đoạn
tống nhất sinh duy hữu tửu
Tầm
tư bách kế bất như nhàn
斷送一生惟有酒
尋思百計不如閑
(Thứ
tốt nhất làm cho thời gian trôi qua đi chỉ có rượu
Tìm
kiếm suy tư trăm ngàn kế chẳng bằng an nhàn)
4-Ẩn ước 隱約: thấp
thoáng, như ẩn như hiện.
5-Miết 瞥: liếc
nhìn.
6-Cửu hồ 久乎: có trường cửu được chăng?
Bài
này tạm dịch từ bài bài “Uống rượu tiêu sầu” của Cao Bá Quát.
UỐNG RƯỢU
TIÊU SẦU
Ba vạn
sáu nghìn ngày là mấy
Cảnh
phù du trông thấy cũng nực cười
Thôi
công đâu chuốc lấy sự đời
Tiêu
khiển một vài chung lếu láo
斷送一生惟有酒
Đoạn tống
nhất sinh duy hữu tửu
沉思百計不如閒
Trầm tư
bách kế bất như nhàn
Dưới
thiều quang thấp thoáng bóng Nam san
Ngoảnh
mặt lại cửu hoàn coi cũng nhỏ
Khoảng
trời đất: cổ kim, kim cổ
Mảnh
hình hài: không có, có không
Lọ là thiên tứ, vạn chung.
Chú thích
1-Phù du 蜉蝣: con
vờ, một thứ trùng nhỏ, sống dưới nước, mau chết lắm.
2-Câu 5,6: Dứt
hẳn cuộc đời chỉ có rượu; nghĩ ngợi trăm kế, không có gì bằng nhàn.
3-Thiều quang 韶光: ánh
sáng đẹp mùa xuân.
4-Nam san 南山: tức
núi Chung Nam bên Tàu, nơi các ẩn sĩ thường tới ở.
5-Cửu hoàn 九寰: vũ
trụ (chín cõi).
5-Thiên tứ vạn chung 千駟萬鍾: chỉ
sự giàu sang. Nghìn cỗ xe bốn ngựa và vạn chung thóc: đó là bổng lộc mà các bậc
phong hầu thời phong kiến được hưởng.
(“Việt
văn độc bản”. Lớp Đệ Nhị: Đàm Xuân Thiều – Trần Trọng San. Bộ Văn hoá Giáo dục,
1965)