虞美人
虞姬傾國恩情重
卻斷人間夢
斜暉漸染薄青春
舞劍雍容佳麗落風塵
隨風紅色翻身動
仙女衣裳弄
霜飄雨下共晴天
葉綠紅花長美度連年
NGU MĨ NHÂN
Ngu Cơ
khuynh quốc ân tình trọng
Khước
đoạn nhân gian mộng
Tà huy
tiệm nhiễm bạc thanh xuân
Vũ kiếm ung dung, giai lệ lạc phong trần
Tuỳ
phong hồng sắc phiên thân động
Tiên nữ
y thường lộng
Sương
phiêu vũ há cộng tình thiên
Diệp lục hoa hồng, trường mĩ độ liên niên
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 12/8/2025
Ngu
Cơ 虞姬: Ngu Cơ được nhắc đến lần đầu trong “Sử kí” 史記của Tư Mã Thiên 司馬遷, sau đó là “Hán thư” 漢書, và dần được truyền tụng. Ngu Cơ gắn liền với điển tích “Bá Vương biệt
Cơ” 霸王別姬, trở thành đề tài trong nhiều loại hình nghệ thuật
hiện đại như thơ, phú, hội hoạ, Kinh kịch, điện ảnh … Ngu Cơ là một trong “Tứ đại
tình nữ” 四大情女gồm: Bạch Nương Tử 白娘子, Mạnh Khương
Nữ 孟姜女, Ngu Cơ 虞姬, Vương Bảo Xuyến 王宝钏.
Tháng 12 năm 202 trước công
nguyên, Hạng Vũ 項羽đóng binh ở Cai Hạ 垓下 bị quân Lưu
Bang 劉邦vây khốn. Một đêm nọ, Hạng Vũ nghe bốn phía
có tiếng ca nước Sở, biết thế đã cùng, Hạng Vũ bèn uống rượu cảm khái hát lên
khúc “Cai Hạ ca” 垓下歌:
力拔山兮氣蓋世
時不利兮騅不逝
騅不逝兮可奈何
虞兮虞兮奈若何
Lực bạt
sơn hề khí cái thế
Thời bất
lợi hề truy bất thệ
Truy bất
thệ hề khả nại hà
Ngu hề
Ngu hề nại nhược hà
(Sức bạt
núi, khí trùm đời,
Nhưng
thời không có lợi, ngựa truy không tiến lên
Ngựa
truy không tiến lên, biết làm sao bây giờ
Nàng
Ngu Cơ ơi, nàng Ngu Cơ ơi, ta biết làm sao đây)
Ngu Cơ 虞姬múa kiếm hoạ lại bài “Biệt Bá vương” 別霸王rồi tự vẫn.
漢兵已略地
四面楚歌聲
大王意氣盡
賤妾何聊生
Hán binh dĩ lược địa
Tứ diện Sơ ca thanh
Đại vương ý khí tận
Tiện thiếp hà liêu sinh
(Quân Hán đã chiếm hết đất
Bốn phía đều có tiếng ca nước Sở
Đại vương ý khí đã hết
Tiện thiếp sống còn có ý nghĩa gì)
Tương truyền, máu của nàng rỏ
xuống trên đất, nơi đó mọc lên một loài cỏ nở hoa sắc đỏ như máu. Người ta gọi
có ấy là “Ngu mĩ nhân thảo” 虞美人草.
Ngu
mĩ nhân thảo 虞美人草: tên
một loại thực vật, còn gọi là “Lệ xuân hoa” 丽春花, “Trại mẫu đơn” 赛牡丹, “Mãn
viên xuân” 满园春, “Tiên nữ hao” 仙女蒿, “Ngự tiên hoa” 御仙花, “Trâu giới tử” 雛芥子,
“Trâu anh túc” 雛罌粟, “Tiểu chủng anh túc hoa” 小种種罌粟花, “Hồ điệp mãn viên xuân” 蝴蝶满园春, tiếng Pháp gọi là “Coquelicot”. Hoa nở vào mùa hạ,
có đủ các màu đỏ, trắng, tím, lam …
Tên gọi “Ngu mĩ nhân” 虞美人xuất phát từ tên Ngu Cơ 虞姬, mĩ nhân nước Sở thời cổ ở Trung Quốc. Truyền thuyết dân gian kể rằng,
Ngu Cơ 虞姬 (cũng gọi là Ngu mĩ nhân 虞美人) sau khi tự sát, trên mặt đất mọc lên loài hoa sắc
đỏ như máu. Để kỉ niệm lòng trung trinh của Ngu Cơ đối với tình yêu, lòng trung
thành đối với đất nước, người đời sau đã đặt tên cho loài hoa ấy là “Ngu mĩ
nhân”.
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%99%9E%E7%BE%8E%E4%BA%BA_(%E6%A4%8D%E7%89%A9)
Tạm dịch
Nàng Ngu
Cơ đã xinh đẹp lại coi trọng ân tình
Nhưng
giấc mộng trần gian ngắn ngủi
Ánh nắng
chiều dần xuống, tuổi xuân bạc mỏng
Ung dung múa kiếm, người đẹp rơi rụng chốn phong trần.
Theo
gió, cánh hoa sắc hồng trở mình lay động
Y thường
tiên nữ tung bay
Sương
rơi mưa xuống cùng những ngày nắng ráo
Lá
luôn xanh, hoa luôn đỏ, mãi đẹp cùng tháng năm