Sáng tác: Nhất tiễn mai - Nguyệt hạ thanh phong phù động hương (HCH)

 

一翦梅

月下清風浮動香

庭院深沉

漫漫流霜

鳥眠花睡夜催更

喞喞蟲聲

細響圍牆

寒冷冬來又吐芳

不屈孤高

瘦骨堅强

林逋介甫慕其花

雅士文人

喜愛成章

NHẤT TIỄN MAI

Nguyệt hạ thanh phong phù động hương

Đình viện thâm trầm

Mạn mạn lưu sương

Điểu miên hoa thuỵ dạ thôi canh

Tức tức trùng thanh

Tế hưởng vi tường

Hàn lãnh đông lai hựu thổ phương

Bất khuất cô cao

Sấu cốt kiên cường

Lâm Bô Giới Phủ mộ kì hoa

Nhã sĩ văn nhân

Hỉ ái thành chương

Huỳnh Chương Hưng

Quy Nhơn 06/7/2025

Lâm Bô (năm 967 – năm 1028): Tự Quân Phục 君复, người Chiết Giang 浙江đời Tống. Từ nhỏ đã khắc khổ ham học, thông hiểu kinh sử bách gia, ưa điềm đạm, không ham danh lợi. Sau này ông ẩn cư ở Tây Hồ 西湖 Hàng Châu 杭州, dựng nhà cỏ bên Cô Sơn 孤山, thường ngồi thuyền nhỏ phiếm du các tự miếu ở Tây Hồ. Cả đời không lập gia đình chỉ thích trồng mai và nuôi chim hạc, tiêu dao tự tại, nên người đời gọi là “mai thê hạc tử” 梅妻鹤子 (mai là vợ, hạc là con).

          Lâm Bô 林逋 trong bài Sơn viên tiểu mai 山园小梅 (bài 1), viết về hoa mai rằng:

Chúng phương dao lạc độc huyên nghiên,

Chiếm tận phong tình hướng tiểu viên.

Sơ ảnh hoành tà thuỷ thanh thiển,

Ám hương phù động nguyệt hoàng hôn.

Sương cầm dục há tiên thâu nhãn,

Phấn điệp như tri hợp đoạn hồn.

Hạnh hữu vi ngâm khả tương hiệp,

Bất tu đàn bản cộng kim tôn

众芳摇落独暄妍

占尽风情向小园

疏影横斜水清浅

暗香浮动月黄昏

霜禽欲下先偷眼

粉蝶如知合断魂

幸有微吟可相狎

不须檀板共金尊

Muôn hoa đều rụng chỉ riêng có hoa mai tươi đẹp,

Cảnh sắc diễm lệ ấy chiếm trọn khoảnh vườn.

Bóng hoa mai thưa nằm ngang, soi bóng trên dòng nước cạn,

Mùi hương ngầm thoang thoảng dưới trăng trong buổi hoàng hôn.

 Chim hạc muốn đậu xuống, trước tiên cũng phải nhìn hoa mai nở

Loài bướm nếu như biết được vẻ đẹp của hoa chắc cũng phải kinh hồn.

Ta may mắn được khẽ ngâm nga bên cạnh,

      Không cần phải gõ phách hát ca bưng chén rượu vàng để thưởng thức. 

http://baike.baidu.com/view/328677.htm

trong đó có hai câu hai câu rất nổi tiếng:

Sơ ảnh hoành tà thuỷ thanh thiển

  Ám hương phù động nguyệt hoàng hôn

疏影横斜水清浅

暗香浮动月黄昏

(Bóng hoa mai thưa nằm ngang soi trên dòng nước cạn trong,

Mùi hương ngầm thoang thoảng dưới trăng lúc buổi hoàng hôn.)

          Và “Sơ ảnh” 疏影 và “ám hương” 暗香 đã trở thành biệt xưng của hoa mai.

Giới Phủ 介甫: Tức Vương An Thạch 王安石 đời Tống.

Vương An Thạch 王安石 (1021 – 1086), tự Giới Phủ 介甫, hiệu Bán Sơn 半山, Hán tộc, người Phủ Châu 抚州 (nay là Thượng Trì 上池 huyện Đông Hương 东乡thành phố Phủ Châu 抚州 Giang Tây 江西). Ông là tư tưởng gia, chính trị gia, văn học gia, cải cách gia nổi tiếng thời Bắc Tống. Cùng với Hàn Dũ 韩愈, Liễu Tông Nguyên 柳宗元 … được gọi chung là “Đường Tống bát đại gia” 唐宋八大家 (1). Năm Hi Ninh 熙宁thứ 2 (năm 1069), làm Tham tri chính sự 参知政事 từ năm Hi Ninh thứ 3 trở đi, ông hai lần nhậm chức Đồng trung thư môn hạ Bình chương sự 同中书门下平章事, tiến hành tân pháp. Năm Hi Ninh thứ 9 sau khi bị bãi Tướng. ông ẩn cư, bị bệnh và qua đời ở Chung Sơn 钟山Giang Ninh 江宁(nay là thành phố Nam Kinh 南京Giang Tô 江苏), thuỵ hiệu là “Văn” , được gọi là Vương Văn Công 王文公. Chính trị biến pháp của ông đối với xã hội kinh tế hậu kì thời Bắc Tống có ảnh hưởng sâu rộng,

Vương An Thạch có bài “Mai hoa” 梅花rất nổi tiếng.

墙角数枝梅

凌寒独自开

遥知不是雪

为有暗香来

Tường giác sổ chi mai

Lăng hàn độc tự khai

Dao tri bất thị tuyết

Vi hữu ám hương lai

(Mấy cây mai nơi góc tường

Vươn lên trong cái rét, riêng mình nở hoa

Nhìn xa xa thấy màu trắng của hoa tinh khiết biết không phải là tuyết

Bởi vì từng đợt từng đợt hương ngầm của hoa bay đến)

          “Mai hoa” 梅花là bài ngũ ngôn tuyệt cú do thi nhân Vương An Thạch 王安石thời Bắc Tống sáng tác. Hai câu đầu của bài thơ, tả mấy cây mai nơi góc tường không sợ cái rét, mạnh mẽ vươn lên, riêng mình nở hoa. Hai câu sau nói đến mùi hương ngầm của hoa. Tác giả nhân cách hoá hoa mai, kiên cường mạnh mẽ vươn lên trong cái rét, ví với phẩm cách cao quý, và mùi hương ngầm thấm vào lòng người, tượng trưng cho người tài hoa tràn đầy. Cũng chính là lấy sự kiên cường và phẩm cách cao khiết của hoa mai để ví với thi nhân, dù ở vào hoàn cảnh gian nan vẫn luôn giữ tiết tháo.

https://baike.baidu.com/item/%E6%A2%85%E8%8A%B1/2659664

Previous Post Next Post