苦楝花
淑節餘春苦楝青
高枝紫白兩相爭
隨風漫漫香飄遠
苦楝花開苦練成
Thục tiết dư xuân khổ luyện thanh
Cao chi tử bạch lưỡng tương tranh
Tuỳ phong mạn mạn hương phiêu viễn
Khổ luyện hoa khai khổ luyện thành
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 13/7/2025
Khổ luyện 苦楝: còn
gọi là “luyện tử” 楝子,
“luyện thụ” 楝樹, “khổ linh” 苦苓, “kim linh tử” 金铃子, “xuyên
luyện tử” 川楝子, “tử
hoa thụ” 紫花树, sâm
thụ” 森樹 …, tức
“cây xoan, loài cây thân gỗ, ra hoa vào cuối xuân khoảng tháng Ba âm lịch, hoa
có 5 cánh, sắc trắng điểm tím nhạt, hương thơm thoang thoảng không nồng gắt.
Trái xoan khi chín vỏ có màu vàng nhạt, không rụng ngay mà giữ cho đến mùa đông,
trái dần chuyển sang màu trắng.
Thục tiết 淑節: “Thục” 淑tức ôn
hoà, thiện lương. “Thục tiết” 淑節là “giai tiết” 佳節, biệt xưng của mùa xuân.
Dư xuân
餘春: tháng 3 âm lịch là tháng cuối cùng của
mùa xuân, cho nên tháng ba còn được gọi là “vãn xuân” 晚春 hoặc “dư xuân” 餘春.
“Khổ
luyện hoa” 苦楝花và “khổ luyện thành” 苦練成.
-Chữ “luyện” 楝trong
“khổ luyện hoa” 苦楝花 viết với bộ “mộc” 木 chỉ cây
xoan, tức hoa xoan.
-Chữ “luyện” 練trong “khổ luyện thành” 苦練成viết với bộ “mịch” 糸chỉ việc luyện tập, ôn luyện, chỉ việc học tập cần cù chăm chỉ, tức “cần học khổ luyện” 勤學苦練 (chuyên cần học tập, khắc khổ luyện tập).
Tạm dịch
HOA XOAN
Mùa xuân tháng Ba cây xoan tươi
xanh
Trên cành cao hai màu tím trăng
đua tranh.
Mùi hương thoang thoảng theo
gió bay xa,
Khổ luyện nở hoa, khổ luyện học cũng thành.