TỔNG GIÁC CHI GIAO
“Tổng giác” 总角, từ này bạn nghe
qua có thể cảm thấy xa lạ, thậm chí không biết nó có ý nghĩa gì.
Kì thực, từ này vào thời cổ rất phổ biến. “Tổng giác” là một kiểu cột tóc của bé gái mà thôi. ("giác"角 là sừng trâu - ND)
Con gái
thời cổ từ 8, 9 tuổi đến 13 tuổi, là độ tuổi chưa cài trâm, Thông thường con gái
đem đầu tóc chia làm hai nửa, cột thành hai nhúm trên đầu, giống như trên đầu có
hai chiếc sừng, cho nên người ta gọi là “tổng giác”.
Thời cổ,
con gái đến 15 tuổi gọi là “cập kê” 及笄. Gọi là “kê” 笄 chính
là cây trâm cài trên đầu. “Cập kê” chính là con gái 15 tuổi. đến độ tuổi mà có
thể cài cây trâm trên đầu.
Con
trai đến 20 tuổi cử hành ‘quán lễ” 冠礼, chính là đến 20 tuổi
mới có thể đội mũ, gọi là “nhược quán” 弱冠.
Cho nên,
“cập kê” 及笄 và “nhược
quán” 弱冠 thời
cổ, biểu thị đã đến tuổi có thể lập gia đình, tức thành niên. Còn “tổng giác” 总角là dùng để chỉ chưa thành niên.
Trong “Thi
kinh – Tề phong – Phủ điền” 诗經 - 齐风 - 甫田có câu:
Uyển hề luyến hề
Tổng giác quán hề
婉兮娈兮
总角丱兮
(Bé thơ xinh xắn thay!
Còn để hai chỏm tóc trái đào)
(Theo Tạ Quang Phát)
Trịnh
Huyền 郑玄 chú
rằng:
Tổng giác, tụ lưỡng mao dã.
总角聚两髦也
(Tổng giác là cột hai nhúm tóc)
Tô Đông
Pha 苏东坡 trong
bài “Bị tửu độc hành” 被酒独行cũng đã viết:
Tổng giác Lê gia tam tứ đồng
Khẩu xuy thông diệp tống nghinh ông
总角黎家三四童
口吹葱叶送迎翁
(Ba bốn trẻ con nhà họ Lê đầu để tóc trái đào
Vui thổi cộng hành đưa tiễn lão đây)
Nói rõ như thế nào là “tổng giác” 总角, đương nhiên cũng cũng sẽ biết như thế nào là “tổng giác chi giao” 总角之交rồi. Tức tình cảm từ lúc còn nhỏ đã kết giao, thanh mai trúc mã, tình như thủ túc. Cho nên “tổng giác chi giao” vô cùng khó có, đáng để chúng ta cả đời trân quý.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 10/6/2025
Nguồn
TRUNG QUỐC NHÂN ĐÍCH XƯNG HÔ
中国人的称呼
Biên soạn: Lưu Nhất Đạt 刘一达
Tranh vẽ: Mã Hải Phương 马海方
Bắc Kinh: Trung dịch xuất bản xã, 2022