Dịch thuật: Thiên băng địa sách (Thành ngữ cố sự)

 

THIÊN BĂNG ĐỊA SÁCH

天崩地坼

Trời long đất lở

Giải thích: “Băng” : sụp đổ. “Sách” : nứt ra. Trời sụp đất nứt. Ví với một sự biến to lớn khiến người ta kinh hãi.

Xuất xứ: Hán . Lưu Hướng 刘向: “Chiến quốc sách – Triệu sách tam” 战国策 - 赵策三.

          Thời Chu Liệt Vương 周烈王, thế lực chư hầu càng ngày càng mạnh, địa vị của vương triều Chu trên thực tế đã suy yếu, đến mức phải dựa vào ân tứ và sự ban cho của chư hầu để tồn tại.

          Đương thời trong số chư hầu, nước có thực lực mạnh nhất phải kể đến Tề. Nhưng lễ tiết mà Tề Uy Vương 齐威王đối với chư hầu và thiên tử thì không bao giờ khinh mạn. Hàng năm khi đến lúc triều bái Chu thiên tử, luôn tắm gội trai giới cung kính mang lễ vật hậu hĩ đến. Các chư hầu khác nhìn thấy Tề Uy Vương như thế, rất không vui nhưng cũng đành bắt chước theo. Chu Liệt Vương đối với Tề Uy Vương vô cùng cảm kích. Như vậy vương triều Chu duy trì được cục diện, Tề Uy Vương cũng nhân đó mà được tiếng là “nhân nghĩa chi sĩ” 仁义之士 (kẻ sĩ nhân nghĩa), uy tín càng cao.

          Chẳng bao lâu Chu Liệt Vương qua đời, theo lễ tiết các chư hầu phải đến điếu viếng. Lần này Tề Uy Vương không đi đầu, từ từ đợi các nước đi trước đã. Chu vương thất nhân đó trong lòng không vui. Thiên tử mới lên ngôi không biết trời cao đất dày, phái sứ giả đến nước Tề hỏi tội. Sứ giả truyền đạt thánh chỉ của thiên tử rằng:

          Tiên vương qua đời, là sự kiện trời long đất lở, nước Tề đến chậm, cần phải chém đầu.

          Tề Uy Vương nghe qua, mở miệng mắng rằng:

          -Mẫu hậu của ông chẳng qua chỉ là con a hoàn thối trong nhà ta!

          Chuyện này sau khi truyền ra bên ngoài, trở thành chuyện cười trong thiên hạ.

Huỳnh Chương Hưng

Quy Nhơn 30/6/2025

Nguyên tác Trung văn

 THIÊN BĂNG ĐỊA SÁCH

天崩地坼

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004

Previous Post Next Post