TRỊ THẾ NĂNG THẦN, LOẠN THẾ GIAN HÙNG
Tào Tháo 曹操lúc còn trẻ, rất nhạy bén lại có quyền thuật, nhưng thích
phòng túng làm việc nghĩa, không chịu tìm một nghề nghiệp chính đáng, không để
người đời biết đến. Kiều Huyền 桥玄người nước Lương 梁, Hà Ngung 何颙người Nam Dương 南阳gặp Tào Tháo vô cùng tán thưởng ông.
Kiều
Huyền làm quan tới chức Thái Uý 太尉triều Hán, nổi tiếng
biết người và giỏi nhậm dụng họ. Kiều Huyền rất coi trọng Tào Tháo, từng nói với
Tào Tháo:
-Ta đã
gặp nhiều danh sĩ trong thiên hạ, nhưng chưa gặp được người nào như ông. Ta nay
đã già, muốn đem vợ con kí thác nơi ông.
Đương
thời, anh em Hứa Tĩnh 许靖, Hứa Thiệu 许劭người Nhữ Nam 汝南giỏi việc bình phẩm nhân vật, mỗi tháng bình một lần,
gọi là “Nhữ Nam nguyệt đán bình” 汝南月旦评. Kiều Huyền nói
với Tào Tháo:
-Danh khí của ông lớn, ông
có thể đi gặp Hứa Thiệu.
Quả nhiên
Tào Tháo đi gặp Hứa Thiệu, hỏi rằng:
-Tôi
là người như thế nào?
Hứa Thiệu
quan sát Tào Tháo một lúc, nhưng không trả lời. Tào Tháo đôi ba lần gặng hỏi,
mong Hứa Thiệu trả lời. Hứa Thiệu nói với Tào Tháo rằng:
-Ông
là “trị thế chi năng thần, loạn thế chi gian hùng.” 治世之能臣, 乱世之奸雄
(đời thịnh là một bề tôi giỏi, đời
loạn là một gian hùng).
Tào Tháo cười lớn, thế là người đời đều biết.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 21/3/2025
Nguồn
HOÀNG TRIỀU ĐIỂN CỐ KỈ VĂN
皇朝典故纪闻
Tác giả: Hướng Tư 向斯
Bắc Kinh: Trung Quốc văn sử xuất bản xã, 2002