王孫信
食可以無肉
少肉瘦
瘦醫補足
住無疑
莫棄忘種竹
竹而忘
使人俗
但記著於心
無惡竹
盡拋傲骨
听旁人
順耳從邪欲
廉恥濁
身攜辱
VƯƠNG TÔN TÍN
Thực khả dĩ vô nhục
Thiểu nhục sấu
Sấu y bổ túc
Trú vô nghi
Mạc khí vong chủng
trúc
Trúc nhi vong
Sử nhân tục
Đản kí trước ư tâm
Vô ác trúc
Tận phao ngạo cốt
Thính bàng nhân
Thuận nhĩ tùng tà
dục
Liêm sỉ trọc
Thân huề nhục
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 13/12/2023
Thượng
khuyết 上闋 (đoạn trên): Dựa theo bài
“Ư Tiềm tăng Lục Quân hiên”於潜僧绿筠轩 của
Tô Thức 蘇軾 đời Tống:
宁可食无肉,
不可居无竹
无肉令人瘦, 无竹令人俗
人瘦尚可肥, 士俗不可医
傍人笑此言,
似高还似痴
若对此君仍大嚼, 世间那有扬州鹤?
Ninh khả thực vô nhục, bất khả cư vô trúc
Vô nhục linh nhân sấu, vô trúc linh nhân tục
Nhân sấu thượng khả phì, sĩ tục bất khả y
Bàng nhân tiếu thử ngôn, tự cao hoàn tự si
Nhược đối thử quân nhưng đại tước, thế gian na hữu Dương Châu hạc
(Thà ăn cơm không có thịt chứ không thể ở mà không có trúc
Không có thịt làm cho người hoá gầy, không có trúc khiến cho người hoá tục
Người gầy thì có thể mập lại, chứ kẻ sĩ đã tục rồi thì không thể chữa trị được
Tục sĩ cười những lời này, phải là như thanh cao mà cũng là như si ngốc
Nếu đối diện với trúc mà lòng vẫn luôn ham món ngon, thì trên thế gian này làm gì có người cưỡi hạc đi đến Dương Châu)
Ác
trúc 惡竹: Điển xuất từ Tương phó Thành Đô thảo đường đồ trung hữu
tác tiên kí Nghiêm Trịnh Công ngũ thủ 將赴成都草堂途中有作先寄嚴鄭公五首, của Đỗ Phủ 杜甫. Ở bài 4 có câu:
Tân tùng hận bất
cao thiên xích
Ác trúc ưng tu trảm
vạn can
新松恨不高千尺
惡竹應須斬萬竿
(Hận cho cây tùng mới trồng
không được cao thêm ngàn xích
Với loài trúc tạp cần phải chặt
cả vạn cây)
“Tân tùng” 新松 là tùng mới trồng, “ác trúc” 惡竹 là loại trúc tạp, mọc loạn khắp
nơi, lấn các loại cây khác, ngoài nghĩa
thực chỉ, còn ngụ ý điều thiện và cái ác.
Dương
Luân 楊倫
trong Đỗ Phủ kính thuyên 杜甫鏡銓 có nói, hai câu đó ngụ ý “phù thiện tật ác” 扶善疾惡 (giúp điều thiện, ghét cái ác.)
Và theo
Thẩm Đức Tiềm 沈德潛trong
Đường thi biệt tài truyện 唐詩別裁傳, hai câu đó cũng ngụ ý
“phù quân tử, ức tiểu nhân” 扶君子抑小人 (giúp quân tử, ức chế tiểu nhân.)