TỬ SINH XEM NHẸ LÔNG HỒNG (1429)
Tư
Mã Thiên 司马迁 trong Báo Nhậm
An thư报任安书 có viết:
人固有一死, 或重于太山, 或轻于鸿毛, 用之所趋异也.
Nhân
cố hữu nhất tử, hoặc trọng vu Thái sơn, hoặc khinh vu hồng mao, dụng chi sở xu
dị dã.
(Mỗi
người đều một lần chết. Có người chết đi, giá trị của sinh mệnh họ nặng hơn núi
Thái; có người chết đi, giống như một chiếc lông nhẹ nhàng bay đi. Đó là nhân
vì sự truy cầu của mỗi người không giống nhau.)
(Đặng
Tương Tử 邓湘子: Tư Mã Thiên司马迁. Chiết Giang Thiếu
niên nhi đồng xuất bản xã, 2006)
Lí Bạch 李白trong bài Kết miệt tử 结袜子viết rằng:
Yên
Trúc trung trí diên ngư ẩn đao
Cảm quân ân trọng hứa quân mệnh
Thái sơn nhất trịch khinh hồng mao
燕南壮士吴门豪
筑中置铅鱼隐刀
感君恩重许君命
泰山一掷轻鸿毛
(Cao Tiệm Li hiệp sĩ nước Yên thời Chiến Quốc và
Chuyên
Một
người bỏ chì vào ống trúc để thích sát Tần Thuỷ Hoàng, một người giấu dao vào bụng
cá để thích sát Ngô Vương Liêu
Vì
ân tình sâu nặng của họ mà dùng sinh mệnh của mình để báo đáp
Sinh
mệnh đó vốn nặng như núi Thái mà có lúc cũng xem nhẹ như lông hồng chẳng tiếc)
Đặng Trần Côn trong “Chinh
phụ ngâm” sáng tác bằng chữ Hán cũng viết:
Trượng phu
thiên lí chí mã cách
Thái sơn nhất
trịch khing hồng mao
丈夫千里志馬革
泰山一擲輕紅毛
(câu 22 - 23)
Ở bản chữ Nôm tương truyền của Đoàn Thị
Điểm là:
Chí
làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo
Thái sơn nhẹ nữa hồng mao
(câu 21 – 22)
Tử sinh xem nhẹ lông hồng
Quyết liều Sinh đã gieo sông
bao giờ
(Nhị độ mai
1429 - 1430)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 14/12/2023