THIÊN LAO LẠI BẮT THUNG ĐƯỜNG PHÓ GIAM (1454)
Thung đường: đúng ra phải là “xuân đường” 椿堂.
Chữ “thung” 樁và chữ “xuân” 椿
rất giống nhau. “Xuân đường” tức phụ thân.
Xuân 椿: tức cây đại xuân,
theo truyền thuyết cổ đại là cây sống rất lâu. Trong Trang tử - Tiêu dao du 庄子 - 逍遥游 có câu:
Thượng cổ hữu đại xuân giả, dĩ bát
thiên tuế vi xuân, bát thiên tuế vi thu, thử đại niên dã.
上古有大椿者, 以八千岁为春, 八千岁为秋, 此大年也.
(Thời thượng cổ có cây đại xuân, lấy 8000 năm làm một mùa xuân, 8000 năm làm một
mùa thu, ấy là trường thọ)
Người xưa bèn lấy cây Đại xuân để ví cho cha, mong cha sống lâu như thế. Về
sau, khi chúc thọ người nam, đều tôn xưng họ là “xuân thọ” 椿寿. Trong Luận
ngữ 论语 có nói, con của
Khổng Tử 孔子 là Khổng Lí 孔鲤 vì sợ làm phiền
cha đang suy nghĩ vấn đề, nên đã “xu đình nhi quá” 趋庭而过 (rảo bước qua trong sân). Nhân đó người xưa bèn đem chữ
“xuân” 椿 hợp lại với chữ “đình” 庭 thành “xuân đình” 椿庭, để gọi cha.
https://baike.baidu.com/item/%E6%A4%BF%E8%90%B1
Tâu vua bắt
chị hoà man
Thiên lao lại
bắt thung đường phó giam
(Nhị độ mai
1453 - 1454)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 17/12/2023