謝池春
外直中虛
綠色四時無改
古今人衷心喜愛
家園前後
密梢炊煙掛
待涼風葉敲天籟
青山咬定
萬擊千磨無所礙
立巖中從容自在
東西南北
任嚴霜侵害
此君無使人心敗
TẠ TRÌ XUÂN
Ngoại trực trung
hư
Lục sắc tứ thời vô
cải
Cổ kim nhân, trung
tâm hỉ ái
Gia viên tiền hậu
Mật sao xuy yên quải
Đãi lương phong, diệp xao thiên lại
Thanh sơn giảo định
Vạn kích thiên ma
vô sở ngại
Lập nham trung,
thung dung tự tại
Đông tây nam bắc
Nhậm nghiêm sương
xâm hại
Thử quân vô, sử nhân tâm bại
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 06/11/2023
Hạ khuyết 下闋 (đoạn sau) mượn ý từ bài Trúc thạch 竹石của Trịnh Nhiếp鄭燮 đời Thanh.
Giảo định thanh sơn bất phóng tông
Lập căn nguyên tại phá nham trung
Thiên ma vạn kích hoàn kiên kính
Nhậm nhĩ đông tây nam bắc phong
咬定青山不放鬆
立根原在破岩中
千磨萬擊還堅勁
任爾東西南北風
(Bám chặt vào núi xanh không
buông lơi
Rễ trúc cắm sâu nơi kẽ đá
Trải qua trăm ngàn vùi dập mà
trúc vẫn cứ kiên cường
Mặc kệ cho gió đông gió tây hay
gió nam gió bắc)
Thử
quân 此君: đại xưng chỉ trúc: Trong Thế thuyết tân ngữ 世说新语có chép:
Vương Tử Du thường tạm
kí nhân không trạch trú, tiện lệnh chủng trúc. Hoặc vấn: “Tạm trú hà phiền
nhĩ?” Vương khiếu vịnh lương cửu, trực chỉ trúc viết: “Hà khả nhất nhật vô thử
quân?”
王子猷尝暂寄人空宅住, 便令种竹. 或问: “暂住何烦尔?”王啸咏良久, 直指竹曰: “何可一日无此君?”
Vương Tử Du (tức Vương Huy Chi – HCH) từng ở nhờ gian nhà trống của một người khác, vừa bước vào đã sai trồng trúc. Có người hỏi rằng: “Ở tạm mà sao lại phiền phức như vậy?” Vương Tử Du ngâm vịnh hồi lâu sau đó chỉ vào cây trúc nói rằng: “Làm sao có thể một ngày mà không có anh này được?”
Đời sau nhân đó dùng “thử quân” để chỉ trúc.
Thử
quân vô, sử nhân tâm bại 此君無使人心敗:
Cả câu mượn ý ở bài “Ư Tiềm tăng Lục Quân hiên”於潜僧绿筠轩 của Tô Thức 蘇軾 đời Tống:
宁可食无肉,
不可居无竹
无肉令人瘦, 无竹令人俗
人瘦尚可肥, 士俗不可医
傍人笑此言,
似高还似痴
若对此君仍大嚼, 世间那有扬州鹤?
Ninh khả thực vô nhục, bất khả cư vô trúc
Vô nhục linh nhân sấu, vô trúc linh nhân tục
Nhân sấu thượng khả phì, sĩ tục bất khả y
Bàng nhân tiếu thử ngôn, tự cao hoàn tự si
Nhược đối thử quân nhưng đại tước, thế gian na hữu Dương Châu hạc
(Thà ăn cơm không có thịt chứ không thể ở mà không có trúc
Không có thịt làm cho người hoá gầy, không có trúc khiến cho người hoá tục
Người gầy thì có thể mập lại, chứ kẻ sĩ đã tục rồi thì không thể chữa trị được
Tục sĩ cười những lời này, phải là như thanh cao mà cũng là như si ngốc
Nếu đối diện với trúc mà lòng vẫn luôn ham món ngon, thì trên thế gian này làm gì có người cưỡi hạc đi đến Dương Châu)