玉連環影
結識
若水之交淡
重恥尊謙
莊足親相待
有甄陶
以清高
而醴甘甜
相簡小人交
NGỌC LIÊN HOÀN ẢNH
Kết thức
Nhược thuỷ chi
giao đạm
Trọng sỉ tôn khiêm
Trang túc thân
tương đãi
Hữu chân đào
Dĩ thanh cao
Nhi lễ cam điềm
Tương giản tiểu nhân giao
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 23/11/2023
Nhược
thuỷ chi giao đạm 若水之交淡: Điển xuất từ câu:
Quân tử chi giao đạm
nhược thuỷ
君子之交淡若水
(Quân tử kết giao với nhau thanh
đạm như nước)
Trong
Trang Tử - Sơn mộc 莊子 - 山木có đoạn:
Quân tử chi giao đạm nhược thuỷ, tiểu nhân
chi giao cam nhược lễ; quân tử đạm dĩ thân, tiểu nhân cam dĩ tuyệt.
君子之交淡若水, 小人之交甘若醴; 君子淡以親, 小人甘以絕.
(Quân
tử kết giao với nhau thanh đạm như nước, tiểu nhân kết giao với nhau ngon ngọt
như rượu; quân tử thanh đạm nhưng ngày càng thân thiết, tiểu nhân ngon ngọt nhưng
lại dễ cắt đứt.)
(“Trang Tử kim chú kim dịch” 莊子今注今譯 Trần Cổ Ứng 陳鼓應 chú dịch. Bắc Kinh: Trung Hoa
thư cục, 2007, trang 512)
Trong
Lễ kí – Biểu kí 禮記 - 表記 cũng có đoạn:
Quân tử chi tiếp như thuỷ, tiểu nhân chi tiếp
như lễ. Quân tử đạm dĩ thành, tiểu nhân cam dĩ hoại.
君子之接如水, 小人之接如醴. 君子淡以成, 小人甘以壞.
(Quân
tử giao tiếp với nhau như nước, tiểu nhân giao tiếp với nhau như rượu ngon.
Quân tử giao tiếp như nước tuy thanh đạm nhưng nhân đó mà sự việc thành, tiểu
nhân giao tiếp như rượu tuy ngon ngọt nhưng vì thế mà sự việc hư.)
(“Lễ kí dịch giải” 禮記譯解 Vương
Văn Cẩm 王文錦
dịch giải. Bắc Kinh: Trung Hoa thư cục, 2007, trang 819)
Trang
túc thân tương đãi 莊足親相待: Điển xuất từ Khổng Tử gia ngữ - Hiếu sinh đệ thập 孔子家语 - 好生第十 :
曾子曰: “狎甚则相简, 庄甚则不亲. 是故君子之狎足以交欢, 其庄足以成礼.”
孔子闻斯言也, 曰: “二三子志之, 孰谓参也不知礼乎?”
Tăng
Tử viết: “Hiệp thậm tắc tương giản, trang thậm tắc bất thân. Thị cố quân tử chi
hiệp túc dĩ giao hoan, kì trang túc dĩ thành lễ.”
Khổng
Tử văn tư ngôn dã, viết: “Nhị tam tử chí chi, thục vị Sâm dã bất tri lễ hồ?”
(Tăng Tử nói rằng: “Thân mật quá thì tiếp đãi khinh nhờn không được chu đáo, nghiêm túc quá thì sẽ không được gần gũi. Cho nên bậc quân tử thân mật đủ để hai bên qua lại cùng vui, nghiêm túc đủ để thành lễ tiết.”
Khổng Tử nghe được mấy lời đó, bảo rằng: “Này các trò hãy ghi nhớ lấy những lời đó, ai bảo rằng Tăng Sâm không biết lễ?”)
(“Khổng Tử gia ngữ”: 孔子家语Chủ biên: Vương Ứng Lân王应麟. Trường Xuân: Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2003, trang 81)
“Nhi lễ cam điềm” 而醴甘甜 và “Tương giản tiểu nhân giao” 相簡小人交
cũng xuất từ Khổng Tử gia ngữ - Hiếu sinh
đệ thập 孔子家语
- 好生第十
.