菊花新
壽客迎秋呈壽祝
小瓣怒開純一色
傲骨弄寒霜
真高潔
東籬梯旭
山泉浸流甘谷菊
飲之人
延年生福
黃酒又茱萸
重陽風俗
CÚC HOA TÂN
Thọ khách nghinh
thu trình thọ chúc
Tiểu biện nộ khai
thuần nhất sắc
Ngạo cốt lộng hàn
sương
Chân cao khiết
Đông li thê húc
Sơn tuyền tẩm lưu
Cam Cốc cúc
Ẩm chi nhân
Diên niên sinh
phúc
Hoàng tửu hựu thù
du
Đăng cao xứ
Trùng dương phong tục
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 01/9/2023
Thọ
khách 壽客: một tên gọi khác của hoa cúc.
Cam
Cốc cúc 甘谷菊: Trong Phong tục thông nghĩa 风俗通义 của Ưng Thiệu 应劭đời Hán có chép:
Tại
huyện Li 郦
ở Nam Dương 南阳Hà Nam 河南(nay là huyện Nội Hương 内乡) có một thôn tên là Cam Cốc 甘谷. Nước ở thôn Cam Cốc rất ngon
ngọt. Vì trên núi mọc nhiều hoa cúc, hoa đoá rất lớn, nước suối từ những bụi hoa
cúc trên núi này chảy ra, cánh hoa cúc rụng trên dòng nước, khiến nước trở nên
ngon ngọt, có mùi của hoa cúc thơm nhẹ nhàng.
Trong
thôn Cam Cốc có hơn 30 hộ, họ uống nước suối từ núi này chảy ra, đều sống thọ đến
khoảng 130 tuổi, người thấp nhất cũng bảy tám chục tuổi. Thời Hán Vũ Đế 汉武帝, mỗi khi đến tiết Trùng dương 重阳, trong hoàng cung đều uống rượu
hoa cúc, nói rằng, có thể “khiến người ta trường thọ”.
https://www.huabaike.com/hyjk/4318.html
Trùng dương phong tục 重陽風俗: “Trùng Dương” là một trong những tiết nhật truyền thống
của Trung Quốc, thời gian là vào ngày
mùng 9 tháng 9 âm lịch, cũng được gọi là “Tế tổ tiết” 祭祖節,
“Đăng cao tiết” 登高節, “Kính lão tiết” 敬老節.
Trùng dương do cả ngày và tháng đều là số
9, hai số 9 trùng nhau nên có tên như thế, cũng gọi là “Trùng cửu” 重九. Nhân vì “cửu” 九
số 9 đồng âm với “cửu” 久 là lâu dài. “cửu cửu”
久久 hàm ý trường cửu dài lâu, nhân đó tiết Trùng dương kí
thác lời chúc phúc, cầu chúc người già được mạnh khoẻ, diên niên trường thọ. Thời
cổ, vào tiết Trung dương còn có tục cài cành thù du lên đầu, lên nơi cao, uống
rượu hoa cúc để tị tà.