Dịch thuật: Lí Khắc Dụng nhanh chóng dập tắt lửa giận

 

LÍ KHẮC DỤNG NHANH CHÓNG DẬP TẮT LỬA GIẬN 

          Cuối đời Đường, thanh thế của cuộc khởi nghĩa Hoàng Sào 黄巢vô cùng to lớn, chẳng bao lâu chiếm lĩnh Trường An 长安, chính quyền triều Đường lung lay như muốn sụp đổ. Lí Khắc Dụng 李克用 người bộ tộc Sa Đà沙陀vì một con mắt bị hư, người đời gọi ông là “độc nhãn long” 独眼龙. Ông cùng với phụ thân Chu Da Xích Tâm 朱邪赤心 (nhân vì ông có công trấn áp khởi nghĩa, được ban họ Lí 李, tên Quốc Xương 国昌), tham gia trấn áp cuộc khởi nghĩa Hoàng Sào. Năm 884, ông dẫn quân vượt Hoàng hà, đánh bại đại quân Hoàng Sào tại Trung Mâu 中牟(nay là Trung Mâu 中牟 Hà Nam 河南), khiến quân khởi nghĩa từ đó ngã quỵ không gượng dậy được. Về sau, trường kì độc chiếm Hà Đông 河东, giằng co cùng với Chu Toàn Trung 朱全忠chiếm cứ Biện Châu 汴州 (nay là Khai Phong 开封 Hà Nam 河南), liền năm chiến tranh. Sau khi mất, con ông là Lí Tồn Úc 李存存勖 kiến lập nhà Hậu Đường 后唐, tôn ông là Thái Tổ 太祖.

          Thê tử của Lí Khắc Dụng Lưu thị 刘氏là một cân quắc anh hùng đầy mưu lược. Sự thành công của Lí Khắc Dụng cũng nhờ sự giúp đỡ của phu nhân Lưu thị.

          Lí Khắc Dụng phụng mệnh thảo phạt phản nghịch, để cứu chư hầu đông lộ. Đương lúc Lí Khắc Dụng chuẩn bị xuất phát, Chu Toàn Trung và Dương Ngạn Hồng 杨彦洪cùng phát động binh biến, trở giáo công kích Lí Khắc Dụng. Lí Khắc Dụng trở tay không kịp, không dám mạnh dạn nghinh chiến, bèn vội vả tháo chạy, trong lòng giận đến phát cuồng. Chu Toàn Trung (người sáng lập nhà Hậu Lương 后梁) vô cùng giảo trá, nhìn thấy Lí Khắc Dụng đào thoát, mưu sát bất thành, bèn nảy sinh kế khác, bắn chết Dương Ngạn Hồng, bịt tai mắt mọi người, tự mình ẩn tàng. Nhưng Lí Khắc Dụng không hề thay đổi cách nhìn , ông giận Chu Toàn Trung thấu xương, thề phải giết chết Chu Toàn Trung.

          Bộ hạ Lí Khắc Dụng có người trốn về, bẩm báo với thê tử Lí Khắc Dụng là phu nhân Lưu thị. Lưu phu nhân sau khi nghe qua trong lòng chấn động, nhưng ngoài mặt rất bình tĩnh, thái độ thung dung, đồng thời lập tức hạ lệnh đem người báo cáo việc Chu Toàn Trung phản nghịch giết chết. Bà nghĩ rằng, nếu để nhiều người biết việc này trong phủ nhất định sẽ loạn, không chừng có người làm nội ứng cất binh phản chiến. Một khi có sự việc xảy ra ngoài ý muốn, cục diện khó mà thu xếp cho tốt. Cho nên, bản thân không thể lục thần vô chủ, không thể mất đi lòng tin và tự quản chế, cần phải phong toả tin tức, cần phải giữ được sự yên tĩnh vốn có trong phủ, người báo tin là nguồn tin tức, đương nhiên cần phải giết đi. Chẳng bao lâu, Lí Khắc Dụng giận dữ trở về, Lưu phu nhân vẫn giữ được điềm tĩnh.

          Lí Khắc Dụng thề sẽ nổi dậy, thảo phạt Chu Toàn Trung, rửa sạch mối thù. Lưu phu nhân lại không đồng ý, bà nói rằng:

          - Chàng lần này đem binh thảo phạt phản nghịch là vì nước mà giết nghịch tặc, để cứu chư hầu đông lộ, hoàn toàn không phải là vì bản thân. Hiện tại, người Biện Châu Chu Toàn Trung phản nghịch muốn giết hại chàng, đương nhiên chàng vô cùng căm phẫn, thiếp tôi cũng vô cùng tức giận, mọi người cũng cảm thấy cần phải giết ông ta. Nhưng, nếu chàng đem quân công phạt ông ta, chàng cũng không thể chắc chắn đánh bại ông ta, hơn nữa lại làm thay đổi tính chất sự việc, biến đại sự quốc gia thành tiểu sự thù oán cá nhân. Thiếp nghĩ rằng, sự việc Chu Toàn Trung phản biến, chàng nên báo với triều đình, do triều đình xuất binh thảo phạt ông ta, điều đó chẳng phải là tốt hơn sao?

          Lí Khắc Dụng nghe qua kiến nghị của phu nhân, đột nhiên tỉnh ngộ, cơn giận hoàn toàn tiêu mất, không còn kiên trì việc đem binh đánh Chu Toàn Trung nữa. Ông viết cho Chu Toàn Trung một lá thư, trách ông ta mưu biến không tra xét. Chu Toàn Trung hồi tin, nói rằng: Trước đêm biến động, ông ta hoàn toàn không biết, triều đình từng phái sứ giả đến cùng với Dương Ngạn Hồng mưu sự, nhất định là có mưu đồ bất chính, phát động binh biến, đem trách nhiệm của bản thân ông xô đổ sạch.

Cách xử lí của Lưu phu nhân đối với sự kiện này rất tốt, có lí có tình, nghĩ đến đại cục, ứng biến quả đoán, không lo sợ không do dự. Nếu Lí Khắc Dụng không nghe lời Lưu phu nhân, sự tình sẽ phát triển như thế nào khó mà nói được./. 

                                                                 Huỳnh Chương Hưng

                                                                 Quy Nhơn 20/8/2023

TRUNG HOA THƯỢNG HẠ NGŨ THIÊN NIÊN

中华上下五千年

Chủ biên: Lí Tinh 李晶

Nam Kinh đại học xuất bản xã, 2007