CHỮ “QUÂN” 军 VÀ CHỮ “TỐT” 卒
Chữ “quân” 军
Ở trên
là chữ “quân” 军 trong
kim văn. Chữ này từ lúc bắt đầu cho đến hiện tại, về cơ bản không biến hoá. Bên
trong chữ “quân” kim văn là một chiếc xe (xa 車)
được vây lấy một nửa, 匀 (quân) là thanh phù.
Chữ này có liên quan mật thiết với xe, nhân vì chiến tranh ở thời kì đầu là lấy
“xa chiến” 车战 (dùng
xe chiến đấu) làm chính. Thời cổ, sau khi quân đội đóng trại cần phải lấy xe
vây quanh quân đội.
Quân chế thời Thương Chu, lấy
4000 người làm một quân 军, 2500 là một sư 师, 500 người là một lữ 旅,
100 người là một tốt 卒.
Chữ “tốt” 卒
Chữ 卒 (tốt) trong giáp cốt văn, bên trên là hình trạng y phục có cổ áo, mở ra bên trái và bên phải, giống như hai ống tay áo, phía dưới cong giống như vạt áo. Phần giao nhau ở chính giữa giống như văn sức được in chế trên y phục, đó là tiêu chí đặc biệt của y phục mà sĩ binh thời cổ mặc. Về sau 卒 (tốt) trở thành từ chỉ sĩ binh.
Chữ "tốt"
Quá trình diễn biến của chữ 军 (quân)
Kim văn Tiểu triện Lệ thư Khải thư (phồn thể) Khải thư (giản thể)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 26/6/2023
Nguồn
HÁN TỰ TIỂU THỜI HẬU
TỔ TIÊN ĐÍCH SINH HOẠT
汉字小时候
祖先的生活
Biên soạn: Dương Quân 杨军
Tây An: Thiểm Tây Nhân dân Giáo dục
xuất bản xã, 2018