THÍCH KẾ QUANG
(kì 4 – hết)
BẮC TRỤC THÁT ĐÁT
ĐỂ LẠI MỘT KHỐI LƯỢNG CỦA CẢI CHO HẬU NHÂN
Thích Kế Quang trong quá trình tiêu diệt oa khấu, đã lập công lao hãn
mã cho vương triều Minh. Chẳng bao lâu, vương triều Minh phía bắc bị các bộ của
Thát Đát 鞑靼 uy
hiếp. Tháng 5 năm Long Khánh 隆庆thứ 2 (năm1568),
Thích Kế Quang lại bị điều về phương bắc, tổng lí sự vụ luyện binh của Kế Châu 蓟州,
Xương Bình 昌平, Liêu Ninh 辽宁, Bảo Định 保定.
Để đối
phó với hình thế phương bắc, Thích Kế Quang đã áp dụng một loạt những biện pháp
thực thi có hiệu quả:
- Gia cố
trường thành.
- Áp dụng
đa binh chủng phối hợp tác chiến.
- Kiến
lập một hệ thống trinh sát hữu hiệu.
- Quân
đội các lộ có thể phân có thể hợp, hiệp đồng giết địch.
- Sáng lập
xây dựng Tri trọng doanh 辎重营.
Một loại
những biện pháp mà Thích Kế Quang áp dụng, đã khiến cho vùng Kế Môn 蓟门 vững
như bàn thạch. Tháng 12 năm Long Khánh 隆庆thứ
2 (năm 1568), tù trưởng Đoá Nhan 朵颜 là Đổng Hồ Li 董狐狸 cùng với người
cháu của ông ta là Trường Ngang 长昂, dưới sự ủng hộ của
tiểu vương tử bộ Thát Đát, đồn tụ tại Hội Châu 会州,
Thích Kế Quang đem quân viện trợ đánh bại quân địch, bọn Đổng Hồ Li thua trận bỏ
chạy trở về.
Tháng 3
năm Long Khánh thứ 5 (năm 1571), Yêm Đáp 俺答cùng
với vương triều Minh giảng hoà, nhưng tiểu vương tử Thát Đát lại câu kết với bộ
Đoá Nhan, thường xâm phạm. Tháng 2 năm Vạn Lịch 万历nguyên
niên (năm 1573), Thích Kế Quang đánh bại Đổng Hồ Li tại Hỉ Phong Khẩu 喜峰口.
Tháng 4, Đổng Hồ Li, Trường
Ngang tiểu vương tử tập kích Kế trấn 蓟镇, bị quân Minh đánh
bại, Đổng Hồ Li bị bắt sống.
Tháng
Giêng năm Vạn Lịch thứ 3 (năm 1575), Trường Ngang tiểu vương tử dẫn bộ của mình
xâm phạm Đổng Gia Khẩu,董家口Thích Kế Quang đem
binh đánh bại đội quân Đoá Nhan 朵颜, bắt sống Trường Thốc
长秃. Đổng Hồ Li và Trường Ngang tiểu vương tử dẫn bộ của
mình đầu hàng, Thích Kế Quang tiếp nhận sự đầu hàng của Đổng Hồ Li.
Do bởi
sự phòng bị Kế Môn vô cùng kiên cố, Thát Đát chuyển sang cướp phá Liêu Đông,
khiến cả vùng Liêu Đông chiến tranh không dứt. Tháng 7 năm Vạn Lịch thứ 7 (năm
1579), Thích Kế Quang chủ động đề xuất giúp Liêu. Tháng 10 năm đó, Thát Đát tấn
công Liêu Đông, triều đình mệnh Thích Kế Quang đem binh tăng viện. Thích Kế
Quang đem binh vây đánh binh Thát Đát, binh Thát Đát thấy quân Thích Kế Quang
người nào cũng dũng mãnh nên đã đào thoát ra ngoài biên tái.
Thích Kế
Quang trấn thủ Kế Môn 16 năm, thực thi những biện pháp hữu hiệu, khiến vùng
biên cảnh Kế Môn mấy chục năm bình an vô sự, bách tính an cư lạc nghiệp, đẩy
nhanh sự phảt triển sức sản xuất.
Thích Kế
Quang không những chiến công hiển hách, mà văn tài cũng xuất chúng, cũng là một
nhà khoa học quân sự kiệt xuất.Thích Kế Quang không những có trứ tác về quân sự
như Kỉ hiệu tân thư 纪效新书, Kỉ binh thực kỉ 纪兵实纪, Luyện binh
thực kỉ tạp tập 练兵实纪杂集, mà còn sáng tác một số lượng lớn thơ văn.
Binh
khí công thủ do Thích Kế Quang phát minh, như “lang tiển” 狼筅, “cương nhu bài” 刚柔牌.
“tự phạm cương luân hoả” 自犯钢轮火… đã có tác dụng
trọng yếu trong việc đánh oa khấu.
Ngày mùng 8 tháng 2 năm Vạn Lịch thứ 15, danh tướng kháng oa chỉ mới 60 tuổi đã qua đời. Vị anh hùng kháng oa này, đã để lại cho đời sau một số lượng lớn của cải tinh thần và trí tuệ, công tích quang huy của ông cũng được lưu truyền thiên cổ. (hết)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 08/5/2023
Nguyên tác
THÍCH KẾ QUANG
戚继光
Trong quyển
HỔ CHI UY
虎之威
Tác giả: Hàn Tố Văn 韩素文
Bắc Kinh: Trung Quốc Trường An xuất bản xã, 2006.