HỒN BÂNG KHUÂNG QUẾ PHÁCH THỜ THẪN MAI (686)
Ý nói hồn phách bâng khuâng thẫn thờ.
Mai hồn 梅魂: Truyền thuyết kể rằng, khoảng niên hiệu Khai Hoàng 開皇 nhà Tuỳ, Triệu Sư Hùng 趙師雄đến
núi La Phù 羅浮gặp được một cô gái xinh đẹp, cả hai cùng uống rượu
chuyện trò. Sư Hùng cảm thấy mùi thơm vây lấy cô gái, ngôn ngữ thanh lệ, bèn uống
đến say. Lúc tỉnh dậy, thấy mình đang nằm dưới gốc cây mai lớn.
Về sau
người ta dùng “La Phù mộng” 羅浮夢 để chỉ hoa mai.
Quế phách 桂魄: Theo truyền thuyết cổ đại, trên cung trăng có cây quế
nên “quế phách” là biệt xưng của mặt trăng. Ở lời chú trong Thượng thư 尚書 có
nói, trên mặt trăng nơi mà không có ánh sáng thì gọi là “phách” 魄.
Ngày
trước đối với mặt trăng, phần sáng gọi là “minh” 明,
phần không có ánh sáng gọi là “phách” 魄. Sau mùng một, “nguyệt
minh” 月明dần tăng, “nguyệt phách” 月魄
dần giảm cho nên gọi là “tử phách” 死魄. Ngược lại, sau ngày rằm, “nguyệt minh” 月明 dần giảm, “nguyệt
phách” 月魄dần sinh, cho nên gọi là “sinh phách” 生魄.
Vì chữ
“phách” 魄còn có nghĩa là “vía”, nên ở đây dùng “phách” với
nghĩa “vía” để đi cặp với chữ “hồn” 魂 tức “hồn phách” 魂魄.
Ở câu 686 này, tác giả đã đảo lại dùng “hồn quế phách mai”
Mối tình buộc
lấy khư khư
Hồn bâng
khuâng quế phách thờ thẫn mai.
(Nhị độ mai
685 - 686)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 13/4/2023