Dịch thuật: Thành Thang diệt Hạ

 

THÀNH THANG DIỆT HẠ

(Khoảng năm 1600 trước công nguyên)

          Nhà Thương 商 trước thời ông Thang 汤 là thần thuộc của triều Hạ 夏. Ông Thang trở thành thủ lĩnh bộ lạc là vào lúc ông Kiệt 桀 -  đế vương cuối cùng của triều Hạ  hoang dâm vô đạo, thế là thừa lúc triều Hạ hủ bại vô năng, Thương tộc bắt đầu hướng ra bên ngoài khuếch triển thế lực, tích cực tiến hành công tác chuẩn bị diệt Hạ. Thương Thang 商汤giỏi dùng người, nhậm dụng Y Doãn 伊尹 và Trọng Huỷ 仲虺 làm Hữu tướng 右相 và Tả tướng 左相, cùng mưu tính phạt Hạ.

          Dưới mưu lược của Y Doãn, Thương Thang chế định tiêu diệt vây cánh của triều Hạ, dần làm suy yếu lực lượng của họ, cuối cùng có sách lược thay thế. Ông Thang trước tiên phát binh công diệt Cát 葛 (nay là phía bắc Ninh Lăng 宁陵Hà Nam 河南), tiếp đó đại cử hưng binh, liên tiếp diệt các thuộc quốc của triều Hạ là Vi 韦, Cố 顾, và Côn Ngô 昆吾, khiến Hạ Kiệt mất đi chỗ dựa. Tiếp đó nữa lại liên hợp với một số bộ lạc đồng minh khác, phát động chiến tranh diệt Hạ. Sau khi ông Thang khởi binh, Hạ Kiệt đem binh nghinh chiến, nhưng quân tâm của quân đội triều Hạ rã rời, vừa chạm tới đã tan. Thương Thang dẫn quân truy đuổi đến Minh Điều 鸣条 (nay là trong địa phận Sơn Tây 山西), quân hai bên tái chiến, kết quả quân đội Hạ Kiệt đại bại một lần nữa, bỏ chạy. Sau Hạ Kiệt đào thoát đến Nam Sào 南巢 (nay là Sào Hồ 巢湖 An Huy 安徽). Ông Thang đày ông Kiệt về đất Bạc 亳. Đại chiến ở Minh Điều, Thương Thang đã tiêu diệt chủ lực của triều Hạ, thế là thừa thắng truy kích, nhanh chóng công thủ khu vực tâm phúc của triều Hạ, tiêu diệt triệt để triều Hạ. Sau đó ba ngàn chư hầu đại hội, ông Thang lúc đó là chư hầu, được suy tôn làm thiên tử. Từ chối mấy lần, các chư hầu đều không đồng ý, thế là ông Thang lên ngôi thiên tử, kiến lập vương triều Thương 商, định đô tại đất Bạc 亳.

                                                            Huỳnh Chương Hưng

                                                            Quy Nhơn 13/12/2022

Nguồn

TRUNG QUỐC THÔNG SỬ

中国通史

(quyển 1)

Biên soạn: Thiệu Sĩ Mai 邵士梅

                  Tưởng Tiểu Ba 蒋筱波

Tam Xuân xuất bản xã, 2008