HOA DƯƠNG QUỐC CHÍ
Hoa Dương quốc chí 华阳国志 là bộ danh trứ lịch sử, tác giả là Thường Cừ 常璩, tự Đạo Tương 道将,
người Giang Nguyên 江原Thục quận 蜀郡 (nay là phía đông nam Sùng Khánh 崇庆Tứ Xuyên 四川), từng đảm nhiệm chức
vụ trong chính quyền Thành Hán Lí Thị 成汉李氏 (1), về
sau Hoàn Ôn 桓温 diệt
Lí Thị, Thường Cừ được bái làm Tham quân 参军,
thế là đến Kiến Khang 建康.
Toàn
sách Hoa Dương quốc chí có 12 quyển,
lần lượt là:
- Ba Chí 巴志
- Hán Trung chí 汉中志
- Thục chí 蜀志
-
- Công Tôn Thuật Lưu Nhị Mục (Lưu Yên, Lưu Chương) chí 公孙述刘二牧(刘焉, 刘璋)志
- Lưu Tiên Chủ chí 刘先主志
- Lưu Hậu Chủ chí 刘后主志
- Đại đồng (Tấn thống nhất) chí 大同晋统一志
- Lí Đặc Hùng Kì Thọ Thế chí 李特雄期寿势志
- Hậu hiền chí 后贤志
- Tiên hiền sĩ nữ tổng tán 先贤女士总赞
- Tự chí tịnh sĩ nữ mục lục. 序志并士女目录
Hoa Dương Quốc chí lấy địa lí
và lịch sử khu vực Ba Thục 巴蜀làm nội dung chủ yếu.
Về thủ pháp sáng tác, Hoa Dương quốc chí
đem biên niên sử, nhân vật chí cùng địa lí chí kết hợp cả ba lại, ghi chép tình
hình địa lí lịch sử khu vực tây nam lấy Ích Châu 益州làm
trung tâm từ thế kỉ thứ 4 trở về trước, tiên phong mở đầu cho việc biên soạn
theo thể lệ địa phương chí.
Hoa Dương Quốc chí ở Trung Quốc có địa vị trọng yếu, nhiều nội dung ghi chép trong sách có thể đối chiếu so sánh, tiến hành bổ sung những chỗ mà sử liệu ghi chép không đủ, bộ sách là tư liệu trọng yếu để chúng ta nghiên cứu về lịch sử và địa lí của khu vực tây nam.
Chú của người
dịch
1- Thành Hán 成汉 (năm 304 – năm 347): cũng xưng là “Thành” 成, “Hậu Thục” 后蜀, là một trong những
chính quyền cát cứ ở thời kì Ngũ Hồ thập lục quốc trong lịch sử Trung Quốc.
Năm 301
lãnh tụ Lí Đặc 李特 của
tộc Đê 氐đất Ba 巴 ở Thục quận 蜀郡 Ích Châu 益州đã lãnh đạo nạn dân
phản kháng sự thống trị của Tây Tấn. Năm
304 con là Lí Hùng 李雄 xưng Thành Đô Vương 成都王.
Năm 306 Lí Hùng xưng đế, đặt quốc hiệu là “Thành” 成,
kiến đô tại Thành Đô 成都, trị sở của Thục quận.
Năm 338, Lí Thọ 李寿đổi quốc hiệu là “Hán” 汉.
Cương vực lãnh thổ là toàn bộ Ích Châu 益州.
Năm 347 bị Hoàn Ôn 桓温nhà Đông Tấn công phá Thành Đô.
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%88%90%E6%B1%89
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 11/12/2022)
Nguồn
BẤT KHẢ BẤT TRI ĐÍCH 3000 CÁ VĂN HOÁ THƯỜNG THỨC
不可不知的 3000个文化常识
Biên soạn: Tinh Hán 星汉