THẾ NÀO GỌI LÀ “THANH TỪ” TRONG ĐẠO GIÁO
“Thanh
từ” 青词cũng gọi là “lục chương” 绿章,
là biểu văn tấu chương của đạo sĩ dùng trong nghi thức trai tiếu 斋醮 (1) chúc cáo thiên thần, về sau cũng diễn biến thành một
loại văn thể. Theo truyền thuyết, lúc ban đầu dùng chu sa viết lên giấy “thanh
đằng” 青藤, cho nên gọi là “thanh từ” 青词.
Nhưng theo Đạo môn định chế 道门定制, cho rằng vào
niên hiệu Thiên Bảo 天宝năm thứ 4 đời Đường, hoàng đế sắc cho đạo sĩ dâng biểu
tấu chương không dùng chúc bản mà viết lên trên giấy, gọi là “thanh từ” 清词, Hoàng đế Chân Tông 真宗đời
Tống lệnh cho đổi dùng giấy xanh để viết, bèn đổi gọi là 青词 (thanh từ).
Hai đời Đường Tống đều có người viết “thanh từ”. Đời Minh trong cung thịnh hành “tiếu nghi” 醮仪(nghi thức tế tự cầu khấn của Đạo giáo), lúc bấy giờ văn nhân đạo sĩ đua nhau viết “thanh từ”. Cố Đỉnh Thành 顾鼎成, Viên Vĩ 袁炜, Nghiêm Tung 严嵩 đều là những người nhờ thanh từ mà có được sự sủng ái của hoàng đế, người đời châm biếm gọi họ là “Thanh từ Tể tướng” 青词宰相.
Chú của người
dịch
1- Trai tiếu 斋醮: tức nghi thức
tế tự cầu khấn của Đạo giáo, tục xưng “đạo trường” 道场.
“Trai"
斋là trước khi tế tự cầu khấn phải chỉnh khiết thân,
tâm, khẩu.
“Tiếu” 醮 chỉ hoạt động tế tế tự cầu khấn
Cho nên
“trai tiếu” 斋醮thường đi chung với nhau.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 21/10/2022
Nguồn
ĐẠO GIÁO THƯỜNG THỨC ĐÁP VẤN
道教常识答问
Tác giả: Khanh Hi Thái 卿希泰
Vương Chí Trung 王志忠
Đường Đại Triều 唐大潮
Giang Tô cổ tịch xuất bản xã, 1996