BIẾT ĐÂU NHẮN CÁ GỞI CHIM (249)
Nhắn cá gởi chim: Ý nói biết người ở đâu để gởi đưa tin tức.
Nhắn cá: Theo
điển “ngư thư” 鱼书. Ở bài Hán nhạc phủ thi Ấm mã Trường thành quật hành 饮马长城窟行có đoạn:
Khách tùng viễn
phương lai
Di ngã song
lí ngư
Hô nhi phanh
lí ngư
Trung hữu
xích tố thư
客从远方来
遗我双鲤鱼
呼儿烹鲤鱼
中有尺素书
(Khách từ phương xa đến
Tặng ta đôi cá chép
Gọi con đem cá nấu
Mổ cá ra bên trong có lá thư)
Thời cổ người ta đa phần làm một
chiếc hộp bằng gỗ có dạng hình cá chép bên trong đựng thư. Nhân đó trong thơ
văn của các thi nhân thời cổ dùng hình tượng cá chép để chỉ thư tín. Đương
nhiên trong đoạn thơ có nói “gọi con đem cá nấu” không phải là thực, mà là bảo
con mở hộp thư bằng gỗ có dạng hình cá chép mà thôi.
https://zhidao.baidu.com/question/554713856.html
Gởi chim:
Theo điển Tô Vũ.
Tô Vũ 苏武 (năm 140 – năm 60 trước công nguyên), người Đỗ Lăng 杜陵, nhà ngoại giao kiệt xuất thời Tây Hán. Thời Hán Vũ Đế 汉武帝giữ chức Lang 郎. Năm Thiên Hán 天汉nguyên niên (năm 100 trước công nguyên) phụng mệnh đi
sứ Hung Nô, bị giữ lại. Quý tộc Hung Nô nhiều lần uy hiếp dụ dỗ, muốn ông đầu
hàng, nhưng ông không chịu. Về sau Tô Vũ bị đày đến Bắc Hải 北海 chăn dê. Trải qua mười mấy năm ở Hung Nô, Tô Vũ vẫn
kiên cường bất khuất.
Năm Hậu Nguyên 后元 thứ 2 – niên hiệu
của Hán Vũ Đế, (năm 87 trước công nguyên), Chiêu Đế 昭帝lên ngôi. Mấy năm sau, Hung Nô và triều Hán đạt được
hoà nghị, triều Hán cho tìm Tô Vũ nhưng Hung Nô nói gạt là Tô Vũ đã chết.
Triều Hán phái sứ giả đến Hung Nô. Thường Huệ 常惠 - viên phó sứ
cũng bị giữ lại ở Hung Nô, xin người canh giữ mình đang đêm cùng với người đó đến
gặp Hán sứ, thuật lại tình hình của Tô Vũ, bảo Hán sứ nói với Thiền Vu 單于 rằng: Thiên tử triều Hán trong lúc đi săn ở vườn Thượng
Lâm 上林, bắn được một con chim nhạn, nơi chân có buộc một bức
thư, trong thư nói là Tô Vũ hiện đang ở Bắc Hải. Hán sứ vô cùng vui mừng, theo
lời của Thường Huệ trách Thiền Vu. Thiền Vu vô cùng kinh ngạc xin lỗi Hán sứ,
nói rằng: “Quả thực Tô Vũ hãy còn sống”.
Mùa xuân năm Thuỷ Nguyên 始元thứ 6 (năm 81 trước công
nguyên) đời Hán Chiêu Đế, Tô Vũ được phóng thích trở về lại Trường An 长安.
https://baike.baidu.com/item/%E8%8B%8F%E6%AD%A6/517980
Biết đâu nhắn
cá gởi chim
Vớt trăng dưới
nước, mò kim trong doành
(Bích Câu kì ngộ: 249 - 250)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 13/8/2022