CHỈ KHỦNG HOA ĐÁO PHAN LANG MẤN
LÃNG TƯ TA (394)
只恐華到潘郎鬢
浪咨嗟
Chỉ sợ màu hoa râm đến trên mái tóc của
chàng Phan Lang
Thở than hoài
Phan Lang 潘郎 (năm
247 – năm 300): Tức Phan Nhạc 潘岳, tự An Nhân 安仁, đời sau đa phần gọi ông là Phan An 潘安. Ông người Trung Mâu 中牟Huỳnh
Dương 荥阳 (nay
là Trung Mâu 中牟 Hà Nam 河南), văn học gia thời
Tây Tấn, nhân vật chính trị, mĩ nam tử. Ông từng nhậm các chức Hà Dương huyện lệnh
河阳县令, Hoài Huyện lệnh 怀县令,
Thái phó phủ chủ bạ 太傅府主簿 … Thời
Bát vương chi loạn, ông đắc tội với Vương Tú 王秀,
bị tru di tam tộc.
Trong Thế thuyết tân ngữ - Dung chỉ 世说新语 - 容止 có
chép:
Phan Nhạc diệu hữu tư dung, hảo tinh thần.
Thiếu thời hiệp đàn xuất Lạc Dương đạo, phụ nhân ngộ giả, mạc bất liên thủ cộng
oanh chi. Tả thái xung tuyệt xú, diệc phục hiệu Nhạc du ngao, vu thị quần ẩu tề
cộng loạn thoá chi, uỷ đốn nhi phản.
潘岳妙有姿容, 好精神. 少时挟弹出洛阳道, 妇人遇者, 莫不连手共萦之. 左太冲绝丑, 亦复效岳游遨, 于是群妪齐共乱唾之, 委顿而返.
(Phan
Nhạc tư thái và dung mạo rất mĩ lệ, tinh thần tuyệt hảo. Lúc trẻ thường mang
cung ná dạo chơi trên đường ở Lạc Dương. Phụ nữ trông thấy, không ai là không
tay nắm tay vây lấy ông. Đương thời Tả thái xung rất xấu, cũng bắt chước Phan
Nhạc ngao du, nhưng khi phụ nữ gặp ông, họ đều cùng loạn phun nước bọt vào ông,
ông đành phải mất hứng quay trở về.)
Lưu Hiếu
Tiêu 刘孝标 nhà Lương thời Nam Triều khi chú dẫn Ngữ lâm 语林 viết rằng:
An Nhân chí mĩ, mỗi hành, lão ẩu dĩ quả trịch
chi, mãn xa. Trương Mạnh Dương chí xú, mỗi hành, tiểu nhi dĩ ngoã thạch đầu
chi, diệc mãn xa.
安仁至美, 每行, 老妪以果掷之, 满车. 张孟阳至丑, 每行, 小儿以瓦石投之, 亦满车
(An
Nhân (Phan Nhạc - ND) rất đẹp trai, mối khi ra đường, các cô gái già trẻ đều lấy
trái cây ném vào ông, đến nỗi đầy cả xe. Trương Mạnh Dương rất xấu, mỗi khi ra
đường, bọn trẻ lấy gạch ngói ném vào ông, cũng đầy cả xe.)
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%BD%98%E5%B2%B3_(%E6%99%8B%E6%9C%9D)
https://baike.baidu.com/item/%E6%BD%98%E9%83%8E/1631441
Câu 394 bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương
truyền của Đoàn Thị Điểm diễn Nôm thành hai câu:
Mặt hoa nọ gã
Phan Lang
Sợ khi mái
tóc pha sương cũng ngừng
(339 – 340)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 17/02/2022