TÍCH VI HÌNH DỮ ẢNH (376)
昔為形與影
Xưa như hình với bóng không rời xa nhau
Phó Huyền 傅玄 thời Nguỵ Tấn có bài Dự Chương hành Khổ Tương thiên 豫章行苦相篇. Bài thơ
miêu tả vận mệnh cực bi thảm của phụ nữ bị kì thị trong xã hội phong kiến.
Khổ Tương thân vi nữ. Ti lậu nan tái trần. Nam nhi đương môn hộ. Đoạ địa
tự sinh thần. Hùng tâm chí tứ hải. Vạn lí vọng phong trần. Nữ dục vô hân ái. Bất
vị gia sở trân. Trưởng đại đào thâm thất. Tàng đầu tu kiến nhân. Thuỳ lệ thích
tha hương. Hốt như vũ tuyệt vân. Đê đầu hoà nhan sắc. Tố xỉ kết chu thần. Quỵ
bái vô phục số. Tì thiếp như nghiêm tân. Tình hợp đồng vân hán. Quỳ hoắc ngưỡng
dương xuân. Tâm quai thậm thuỷ hoả. Bách ác tập kì thân. Ngọc nhan tuỳ niên biến.
Trượng phu đa hiếu tân. Tích vi hình dữ ảnh. Kim vi Hồ dữ Tần. Hồ Tần thời tương kiến. Nhất tuyệt du Sâm Thần.
苦相身为女. 卑陋难再陈. 男儿当门户. 堕地自生神. 雄心志四海. 万里望风尘. 女育无欣爱. 不为家所珍. 长大逃深室. 藏头羞见人. 垂泪适他乡. 忽如雨绝云. 低头和颜色. 素齿结朱唇. 跪拜无复数. 婢妾如严宾. 情合同云汉. 葵藿仰阳春. 心乖甚水火. 百恶集其身. 玉颜随年变. 丈夫多好宾. 昔为形与影. 今为胡与秦. 胡秦时相见. 一绝逾参辰.
(Khổ Tương thân con gái chịu
nhiều đau khổ. Địa vị thấp kém không thể tỏ bày. Đàn ông cai quản nhà cửa, khi
sinh ra đã được coi trọng. Hùng tâm tráng chí tràn bốn biển. Giong ruổi muôn dặm
trong gió bụi. Con gái sinh ra không được yêu thương. Không được người nhà trân
quý. Lớn lên trốn kĩ nơi phòng sâu. Giấu mặt xấu hổ sợ gặp người lạ. Rơi lệ lúc
bị gả chốn tha hương. Chợt như nước mưa từ mây trời tuôn rơi. Về nơi nhà chồng
cúi đầu hoà thuận. Răng trắng cắn chặt lấy môi son không dám thốt nên lời. Quỳ
bái mẹ chồng và chồng nhiều vô kể. Đối với tì thiếp cũng phải nghiêm trang kính
trọng như khách. Với chồng tình đầu ý hợp mà như Chức Nữ Ngưu Lang. Trông nhờ
chồng mà như hoa quỳ hoa hoắc hướng đến mặt trời. Đàn ông một khi đã đổi lòng
thì như nước với lửa. Trăm điều tội lỗi đều đổ lên đầu. Dung nhan xinh đẹp theo
tháng năm dần biến đổi. Chồng lại bỏ cũ chuộng mới. Xưa như hình với bóng không rời xa nhau. Nay như
kẻ đất Hồ người đất Tần cách xa vạn dặm. Nhưng cho dù kẻ đất Hồ người đất Tần
cũng có lúc còn gặp mặt nhau. Còn thiếp với chàng như sao Sâm sao Thần vĩnh viễn
không gặp được.)
https://so.gushiwen.cn/mingju/juv_7064920e677e.aspx
Câu 376 bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương
truyền của Đoàn Thị Điểm là:
Xưa sao hình ảnh
chẳng rời (319)
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 26/01/2022
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật