Dịch thuật: Ngưu quỷ xà thần (Thành ngữ cố sự)

 

NGƯU QUỶ XÀ THẦN

牛鬼蛇神 

Giải thích: Chỉ hạng người quen gây ra sóng gió, như loại yêu ma quỷ quái trong xã hội.

Xuất xứ: Đường . Đỗ Mục 杜牧: Lí Hạ thi tự 李贺诗序.

          Lí Hạ 李贺là thi nhân đa tài nhưng đoản mệnh thời Đường, chỉ sống có 27 tuổi, nhưng viết không ít những bài thơ nổi tiếng. Những danh cú của ông như “Hùng kê nhất xướng thiên hạ bạch” 雄鸡一唱天下白 (Gà trống gáy lên một tiếng, thiên hạ sáng rõ) (Trí tửu hành 致酒行), “Hắc vân áp thành thành dục tồi” 黑云压城城欲摧 (Mây đen sà xuống thành, thành như muốn sụp) (Nhạn Môn Thái thú hành 雁门太守行), đến nay vẫ được truyền tụng và dẫn dụng.

          Thơ của Lí Hạ, cấu tứ độc đáo, từ cú tân kì, có khí phái “Ngữ bất kinh nhân thệ bất hưu” 语不惊人誓不休 (Câu thơ mà không khiến người ta kinh sợ thì quyết không thôi). Khi ông hãy còn niên thiếu, đã được văn học gia nổi tiếng là Hàn Dũ 韩愈 tán thưởng. Sau khi thành danh, thi nhân Đỗ Mục 杜牧đã viết cho ông “Lí Hạ thi tự” 李贺诗序.

          Nhân vì Lí Hạ có một số tác phẩm ý tứ huyễn tưởng, tưởng tượng phong phú, tràn đầy màu sắc lãng mạn, cho nên trong Lí Hạ thi tự Đỗ Mục đã đánh giá về thơ của ông rằng:

          Kình kha ngao trịch, ngưu quỷ xà thần, bất túc dĩ hư hoang huyễn đản dã.

          鲸呿鳌掷, 牛鬼蛇神, 不足以虚荒幻诞也.

          (Kình há miệng, ngao nhảy vọt, quỷ đầu trâu, thần mình rắn những loại động vật quái dị, hình tượng quỷ thần cũng không đủ để ví với sự hư ảo huyễn tưởng trong thơ của ông)

          Câu này vốn mang ý nghĩa tán mĩ và ca tụng, nhưng hiện nay người ta khi dẫn dụng câu thành ngữ “ngưu quỷ xà thần” 牛鬼蛇神  hàm nghĩa của nó lại biến đổi, mang nghĩa chê bai.

                                                                 Huỳnh Chương Hưng

                                                             Quy Nhơn 15/01/2022

Nguyên tác Trung văn

NGƯU QUỶ XÀ THẦN

牛鬼蛇神

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004

Previous Post Next Post