Dịch thuật: Xử chi thái nhiên (Thành ngữ cố sự)

XỬ CHI THÁI NHIÊN

处之泰然

SỐNG RẤT UNG DUNG 

Giải thích: Xử : xử lí, đối đãi. Thái nhiên 泰然: không hề bận tâm, hình dung trong tình huống khẩn cấp, trấn định ung dung, không hề hoảng loạn.

Xuất xứ: Xuân Thu . Khổng Khâu đệ tử: Luận ngữ - Ung dã 论语 - 雍也. Tống . Chu Hi 朱熹chú.

          Khổng Tử 孔子 từng dạy qua mấy ngàn học trò, trong đó xuất sắc nhất có 72 người, Nhan Hồi 颜回 chính là một trong số 72 người đó.

          Nhan Hồi gia cảnh rất nghèo, nhưng không cho rằng mình nghèo mà thấp hơn người ta một bậc. Nhan Hồi an bần lạc đạo, phẩm cách cao thượng, rất được Khổng Tử tán thưởng.

          Có một lần, Khổng Tử nói với học trò rằng:

Phẩm chất của Nhan Hồi cao thượng biết bao! Anh ta dùng một giỏ trúc đựng cơm ăn, dùng một chiếc bầu đựng nước uống, sống nơi ngõ hẹp, với người khác có lẽ chịu không nỗi cảnh khốn khổ đó, nhưng Nhan Hồi lại sống rất vui vẻ. Phẩm chất của Nhan Hồi cao thượng biết bao!

          Những lời đó được ghi chép trong thiên Ung dã 雍也trong Luận ngữ 论语. Đến thời Nam Tống, học giả nổi tiếng Chu Hi 朱熹 khi chú thích bộ Luận ngữ, dưới đoạn văn đó đã chú rằng:

Gia cảnh của Nhan Hồi nghèo đến mức đó, nhưng ông ta lại sống rất ung dung (xử chi thái nhiên), quả là không dễ chút nào!

                                                                 Huỳnh Chương Hưng

                                                             Quy Nhơn 31/12/2021

Nguyên tác Trung văn

XỬ CHI THÁI NHIÊN

处之泰然

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004

Phụ lục của người dịch

          子曰: “贤哉, 回也! 一箪食, 一瓢饮, 在陋巷. 人不堪其忧, 回也不改其乐. 贤哉, 回也!”

                                                                            (论语 - 雍也)

          Tử viết: “Hiền tai, Hồi dã! Nhất đan tự, nhất biều ẩm, tại lậu hạng. Nhân bất kham kì ưu, Hồi dã bất cải kì lạc. Hiền tai, Hồi dã!”

                                                                    (Luận ngữ - Ung dã)

         Khổng Tử bảo rằng: “Hiền thay, Nhan Hồi! một giỏ cơm, một bầu nước, sống nơi ngõ hẹp. Người khác không chịu nỗi u sầu trong cảnh khốn cùng, nhưng Nhan Hồi lại không hề thay đổi niềm vui đó. Hiền thay, Nhan Hồi!”

Previous Post Next Post