Dịch thuật: Nguồn gốc họ Phạm (Bách gia tính)

 

NGUỒN GỐC HỌ PHẠM

Về nguồn gốc họ (tính) phạm chủ yếu có 2 thuyết:

1- Xuất phát từ tính (họ) Kì , hậu duệ của họ (thị) Đỗ .

          Thuỷ tổ họ Phạm có thể truy ngược lên thánh quân Đường Nghiêu 唐尧cách nay hơn 4000 năm. Một chi con cháu của Đế Nghiêu trải qua các đời Ngu Thuấn 虞舜, Hạ , Thương , sau khi vào triều Chu được cải phong nơi đất Đỗ , xưng là Đường Đỗ thị 唐杜氏. Thời Chu Tuyên Vương 周宣王, quốc quân Hoàn của Đường Đỗ tại triều nhậm chức Đại phu 大夫, mọi người gọi là Đỗ Bá 杜伯, chẳng bao lâu nhân vì bị vu cáo mà bị giết. Đương thời con của Đỗ Bá liền chạy đến nước Tấn, được nhậm dụng làm Sĩ sư 士师 nên đổi sang họ Sĩ , truyền đến tằng tôn là Sĩ Hội 士会, làm Thượng khanh 上卿 của nước Tấn, thực ấp tại đất Phạm , xưng là Phạm Vũ Tử 范武子. Thế là con cháu của Sĩ Hội theo tập quán đương thời “lấy ấp làm thị” nên mang họ Phạm , và sinh sôi truyền đời đến nay.

2- Xuất phát từ ngoại tộc.

          Thời Tấn, phương nam có Phạm Văn 范文vốn là nô gia của Di sư Phạm Truy 夷师范椎, về sau phụ tá Lâm Ấp vương Phạm Dật 范逸 (Lâm Ấp 林邑 là tên một nước cổ, vùng đất cũ nay tại nam trung bộ của Việt Nam 越南, bị diệt vong vào cuối thế kỉ 17). Nhân vì Phạm Dật không có con, Phạm Văn tự lập làm Lâm Ấp vương, khiến chi họ Phạm này không ngừng lớn mạnh.

          Họ Phạm ước chiếm 0,36% nhân khẩu của dân tộc Hán trong cả nước, xếp vị trí thứ 61. Các tỉnh Hà Nam 河南, Tứ Xuyên 四川, Liêu Ninh 辽宁, Giang Tô 江苏, Hắc Long Giang 黑龙江, Hồ Nam 湖南 có nhiều người mang họ Phạm .

Danh nhân các đời

          Hậu kì thời Xuân Thu, nước Việt có chính trị gia Phạm Lãi 范蠡. Thời Chiến Quốc, nước Tần có Tướng quốc Phạm Thư 范雎. Cuối đời Tần, Sở Bá vương Hạng Vũ 项羽 có mưu thần Phạm Tăng 范增. Thời Đông Tấn có kinh học gia Phạm Ninh 范宁. Cuối thời Nam Triều, triều Tống có sử học gia Phạm Việp 范晔; triều Lương có triết họ gia Phạm Chẩn 范缜. Đời Tống có hoạ gia Phạm Khoan 范宽; chính trị gia, văn học gia Phạm Trọng Yêm 范仲淹, thi nhân Phạm Thành Đại 范成大. Cuối đời Minh có Hí khúc gia Phạm Văn Nhược 范文若. Đầu đời Thanh có Thái phó Phạm Văn Trình 范文程.

                                                             Huỳnh Chương Hưng

                                                              Quy Nhơn 09/12/2021

Nguyên tác Trung văn

PHẠM TÍNH UYÊN NGUYÊN

范姓渊源

Trong quyển

BÁCH GIA TÍNH

百家姓

Biên soạn: Triệu Dương 赵阳

Cát Lâm Đại học xuất bản xã, 2005

Previous Post Next Post