MẤY CÂU ĐÁNH GIÁ VỀ TRIỀU MINH
Chúng
ta thường nói “Khang Càn thịnh thế” 康乾盛世, kì thực những cống
hiến của Ung Chính 雍正 cũng
phi thường lớn. Chẳng qua là thời gian tại vị của Khang Hi 康熙và Càn Long 乾隆 quá dài, thời gian
tại vị của Ung Chính chỉ có mười mấy năm kẹp ở giữa, bị thiệt thòi là ngắn.
Khang
Hi là vị hoàng đế thứ 2 khi Thanh triều vào quan trung, để vỗ về quảng đại người
Hán, Khang Hi 6 lần nam tuần, cơ bản đều đến bái yết Hiếu lăng 孝陵của triều Minh.
“Trị long Đường Tống” 治隆唐宋 (việc
trị lí đất nước của triều Minh so với triều Đường triều Tống càng thịnh trị,
hưng long hơn) là sự đánh giá của Khang Hi đối với Chu Nguyên Chương 朱元璋, ca tụng việc trị lí đất nước của Minh Thái Tổ 明太祖.
“Viễn mại Hán Đường” 远迈汉唐 (diện
tích lãnh thổ rộng hơn triều Hán triều Đường) là sự đánh giá của “Minh sử” 明史 đối
với Chu Đệ 朱棣, “Bức viên chi quảng, viễn mại Hán Đường” 幅员之广, 远迈汉唐 (Diện tích lãnh thổ rộng lớn, lớn hơn cả triều Hán triều
Đường) ca tụng cương vực của triều Minh rộng lớn. (Sự đánh giá này có mục đích
chính trị, cho nên có thể có chỗ hơi quá).
“Văn Cảnh chi trị” 文景之治thời Tây Hán (do Hán Văn Đế Lưu Hằng 汉文帝刘恒và Hán Cảnh Đế Lưu Khải 汉景帝刘启cùng gầy dựng), “Trinh Quán chi trị” 贞观之治 của Đường Thái Tông 唐太宗, “Khai Nguyên thịnh thế” 开元盛世 của Đường Huyền Tông 唐玄宗, “Khang Càn thịnh thế” 康乾盛世 của triều Thanh là mấy đời thịnh thế tương đối nổi tiếng của Trung Quốc cổ đại.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/12/2021
Nguồn
THÚ THUYẾT TRUNG QUỐC SỬ
趣说中国史
Tác giả: Thú Ca 趣哥
Bắc Kinh – Đài Hải xuất bản xã, 2020