TẬP TỤC BIẾU THỌ ĐÀO TỪ ĐÂU MÀ RA
Trong
tiệm bánh, trên bánh trứng mừng thọ, luôn điểm một trái đào lớn. Trên bức trướng
mừng thọ, chúng ta cũng thường thấy những đồ án như “Nam sơn bất lão tùng” 南山不老松, “Đông hải trường lưu thuỷ” 东海长流水, “Đồng tử bão đào” 童子抱桃. “Nam sơn bất lão
tùng”, “Đông hải trường lưu thuỷ” đều hàm ý sinh mệnh trường cửu, sinh sinh bất
tức. Thế thì, thọ đào có nội hàm như thế nào? Chúc thọ dâng biếu thọ đào từ đâu
mà ra?
Liên
quan đến tập tục lúc chúc thọ dâng biếu thọ đào, trong dân gian lưu truyền một
truyền thuyết. Thời kì Xuân Thu Chiến Quốc chư hầu phân tranh, Tôn Tẫn 孙膑 18
tuổi truy cầu phát triển, có lòng muốn học sâu kĩ hơn. Thế là Tôn Tẫn rời quê
nhà, đến núi Vân Mông 云濛bái sư Quỷ Cốc Tử 鬼谷子, chuyên tâm học tập binh pháp. Thoáng một chốc đã qua
12 năm, ngày nọ, Tôn Tẫn đã đến tuổi “nhi lập” 而立 (30 tuổi), nhìn
trăng sáng trên trời, lại nhớ đến mẹ già ở quê nhà. Quỷ Cốc Tử nhìn thấy nỗi u
buồn lo lắng của Tôn Tẫn, liền khuyên rằng:
- Con đến nơi này đã hơn 10 năm, vạn vật sinh
linh còn biết báo đáp ơn dưỡng dục, con đâu phải vô tình, cũng nên về thăm viếng
lão mẫu.
Tôn Tẫn
nghe xong, cảm tạ ân sư, chuẩn bị về quê nhà thăm thân.
Trước
khi lên đường, Quỷ Cốc Tử đến phòng của Tôn Tẫn, đưa cho Tôn Tẫn một trái đào
tươi, nói rằng:
- Thầy tặng con một trái đào, trái đào này
không phải là đào thường, con mang về nhà dâng lên lão mẫu dùng.
Nói
xong, Quỷ Cốc Tử xoay người rời khỏi.
Tôn Tẫn
ngày đêm kiêm trình, cuối cùng về đến nhà vào đúng ngày lão mẫu đại thọ 60 tuổi.
Nhìn thấy người nhà bày tiệc mừng thọ, Tôn Tẫn không ngăn được thương tâm rơi lệ,
hổ thẹn than bao nhiêu năm không tận được đạo hiếu. Ra đến đại sảnh, thấy mẹ
già đầu bạc trắng, trong lòng Tôn Tẫn trách bản thân không thôi. Lão mẫu nhìn
thấy Tôn Tẫn, không ngăn được rơi nước mắt. Sau khi hai mẹ con tỏ bày nỗi khổ
nhớ nhau, Tôn Tẫn lấy ra trái đào mà thầy tặng dâng lên lão mẫu.
Tôn mẫu
vừa mới ăn qua một miếng, mọi người kinh ngạc phát hiện, tóc trắng như tuyết của
bà lão phút chốc đã chuyển sang đen,
dung mạo vốn suy lão đã chuyển sang nét thanh xuân tươi tắn, không ai là không
kinh ngạc cảm thán. Tôn Tẫn biết, nhất định trái đào mà ân sư tặng đã phát huy
tác dụng thần kì.
Người trong làng biết được sự kiện đó, bèn truyền tụng khắp nơi. Mọi người đều nói: Chỉ cần người già lúc mừng thọ ăn đào, người già sẽ hoá thanh xuân, kiện khang trường thọ. Thọ đào nhân đó mà có tên như thế. Thế là, dân gian bèn lưu hành tập tục khi chúc thọ dâng biếu thọ đào.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 07/10/2021
Nguyên tác Trung văn
Trong quyển
THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN
趣味文化知识大全
Thanh Thạch 青石 biên
soạn
Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã,
2013