富贵必要谦恭 衣禄务需俭致
富贵易生祸端, 必忠厚谦恭, 方无大患. 衣禄原有定数, 必节俭简省, 乃可久延.
(围炉夜话)
PHÚ
QUÝ TẤT YẾU KHIÊM CUNG, Y LỘC VỤ NHU KIỆM TRÍ
Phú quý dị sinh hoạ đoan, tất trung hậu
khiêm cung, phương vô đại hoạn. Y lộc nguyên hữu định số, tất tiết kiệm giản tỉnh,
nãi khả cửu diên.
(Vi lô dạ thoại)
PHÚ QUÝ PHẢI KHIÊM CUNG, Y LỘC CẦN TIẾT
KIỆM
Phú quý dễ sinh ra mối hoạ, cho nên nhất định đối với người phải thành khẩn khoan hậu, đối với mình phải cung kính khiêm tốn, mới không gây hoạ hoạn. Phúc lộc của đời người nguyên có số, cần phải tiết dụng giản tỉnh, mới có thể có được dài lâu.
Phân tích và
thưởng thức
Điều mà
gọi là “Mĩ phục hoạn nhân chỉ. Cao minh bức thần ố” 美服患人指, 高明逼神恶 (y phục đẹp, sợ người ta chỉ trỏ. Cao minh khiến thần
ghen ghét), tức nói phú quý dễ bị người khác đố kị. Tài phú dễ khiến người khác
nảy lòng tham, nếu làm giàu mà bất nhân, hoặc cậy thế khinh người, ấy là đem
lòng đố kị và lòng tham của họ giúp cho tâm kị hận và tâm mưu đoạt của họ lớn
lên. Địa vị hiển quý lại thích thể hiện khắp nơi, vô hình trung đối với cấp
trên cũng gây nên sự uy hiếp, khiến cấp trên cần trừ khử. Chỉ có phú mà nhân hậu,
quý mà khiêm tốn, mới có thể có được sự kính trọng của mọi người, mới giữ được
phú quý dài lâu mà không có hoạ hoạn.
Y lộc của một đời người, thường có số, người mà cho dù không có số lại được giàu có, về dài lâu cũng không tránh được sự lãng phí xa hoa. Gia tài có vạn xâu tiền, càng phải nghĩ đến nhiều người nghèo khổ trên đời, đang đợi sự cứu giúp của người khác. Đồng thời, luôn nhắc nhở bản thân mình, một khi phú quý được lâu dài, ấy là “từ chố cần kiệm đi đến chỗ xa xỉ dễ, mà từ chỗ xa xỉ đến chỗ cần kiệm khó”, dạy bảo con cháu đời sau lấy kiệm ước mà giữ nhà mới có thể hưởng phúc được mãi mãi.
Chú của người
dịch
Vi lô dạ thoại 围炉夜话: là một tác phẩm nổi tiếng đời Thanh, tác giả là Vương Vĩnh Bân 王永彬. Vi lô dạ thoại có 221 tắc, đề cập nhiều phương diện như đạo đức, tu thân, độc thư, an bần lạc đạo, giáo tử, trung hiếu, cần kiệm … nêu rõ hàm nghĩa sâu xa: lập đức, lập công, lập ngôn đều lấy “lập nghiệp” làm gốc.Vi lô dạ thoại 围炉夜话cùng với Thái căn đàm 菜根谭, Tiểu song u kí 小窗幽记 được gọi chung là “xử thế tam đại kì thư”.
Vương Vĩnh
Bân 王永彬:
Vương
Vĩnh Bân tự Nghi Sơn 宜山, người đời gọi ông
là Nghi Sơn tiên sinh 宜山先生, con cháu đời sau
của họ Vương gọi ông là Nghi Sơn công 宜山公. Cuộc đời ông trải
qua 5 vương triều: Càn Long 乾隆, Gia Khánh 嘉庆, Đạo Quang 道光, Hàm Phong 咸丰, Đồng Trị 同治. Ông sinh ngày 23
tháng Giêng năm Nhâm Tí thời Càn Long, mất ngày 25 tháng Giêng năm Kỉ Tị thời Đồng
Trị, hưởng thọ 78 tuổi.
Nguồn http://baike.baidu.com/view/53686.htm
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 18/10/2021
Nguồn
VI LÔ DẠ THOẠI
围炉夜话
Tác giả: Vương Vĩnh Bân 王永彬
Thiểm Tây lữ du xuất bản xã, 2002.