THUỶ HOÀNG ĐẾ DOANH CHÍNH
TOÀN DIỆN CÁCH TÂN, SÁNG LẬP ĐẾ QUỐC
Lời tục có câu “Sáng nghiệp nan, thủ nghiệp cánh nan” 创业难, 守业更难(sáng lập cơ nghiệp
đã khó mà giữ được cơ nghiệp lại càng khó hơn). Doanh Chính 嬴政 chinh
chiến nhiều năm mới thực hiện được đại nhất thống Trung Quốc. Nhưng vũ lực thống
nhất của ông chỉ là chính quyền, đối mặt
với hiện tại là đất đai hoang phế sau nhiều năm chiến loạn, bách tính lưu li thất
sở, lại còn tình trạng cát cứ hình thành các vùng khác nhau. Thế nên, Doanh
Chính lấy chế độ nước Tần làm cơ sở, đối với các phương diện mà triều Tần sở hữu
đều có sự cải cách. Trong lịch sử Trung Quốc, vương triều phong kiến đầu tiên
to lớn mà thống nhất, chính là bắt đầu từ đây khởi bước.
Để xác
lập địa vị chí cao vô thượng của vương triều Tần, Doanh Chính trước tiên đến
Thái Sơn 泰山phong thiện, tế cáo thiên địa, tuyên bố Tần là vương
triều Tần, định đô tại Hàm Dương 咸阳 (nay là khu Tần Đô 秦都
thành phố Hàm Dương 咸阳Thiểm Tây 陕西). Tiếp đó Doanh
Chính lại đổi xưng hiệu “vương” 王, ông cho rằng công
nghiệp của mình trước giờ chưa ai có, vượt hơn Ngũ Đế, “vương” về cơ bản không
có cách gì hiển thị công đức và quyền uy của mình, bèn lấy chữ “hoàng” 皇 và
chữ “đế” 帝 trong
“Tam Hoàng” 三皇“Ngũ Đế” 五帝, quốc quân xưng là
“hoàng đế” 皇帝. Doanh Chính còn tự xưng là “trẫm” 朕, đồng thời đem “trẫm” 朕,
“chế” 制, “chiếu” 诏 làm từ chuyên dụng của hoàng đế, người khác không được
sử dụng. Doanh Chính tự xưng Tần Thuỷ Hoàng 秦始皇,
ông nói rằng: “Trẫm là Thuỷ Hoàng Đế, đời sau theo đó mà tính, Nhị Thế, Tam Thế
cho đến Vạn Thế, truyền đến vô cùng.”
Để xử
lí mối quan hệ giữa trung ương và địa phương, khống chế quyền lực sở hữu, Tần
Thuỷ Hoàng theo kiến nghị của Lí Tư 李斯, phế bỏ chế độ phân
phong, áp dụng chế độ quận huyện, đem thiên hạ chia làm 36 quận, kiến lập một
cơ cấu hành chính có lợi cho tập quyền trung ương và sự chuyên quyền của hoàng
đế. Trong triều hoàng đế đứng đầu, dưới thiết lập Tam công 三公 Cửu
khanh 九卿. Tam công giúp hoàng đế xử lí đại sự quân chính, Cửu
khanh thì xử lí sự vụ cụ thể về mọi phương diện. Địa phương có quan viên các cấp
từ quận huyện đến hương thôn. Chế độ hành chính này, có lợi sự tập trung quyền
lực hướng thượng, hình thành một mạng lưới thống trị to lớn. Như vậy, Tần Thuỷ
Hoàng nắm chắc quân chính đại quyền trong tay.
Để bảo
vệ sự thống trị của vương triều, Tần Thuỷ Hoàng đã thống nhất pháp luật trong toàn
quốc, từ đó kết thúc tình trạng hỗn loạn về điều mục pháp luật không nhất trí của
các nước chư hầu thời Chiến Quốc. Tiếp đó, ông lại thống nhất hoá tệ, đo lường,
giản hoá và thống nhất Hán tự. Những điều này trong lịch sử được gọi là “xa đồng
quỹ, thư đồng văn” 车同轨, 书同文. Những biện pháp
đó đều có tác dụng to lớn cho sự phát triển và củng cố vương triều Tần.
Sau khi 7 nước thống nhất, Tần Thuỷ Hoàng lại phái Đại tướng Mông Điềm 蒙恬 bắc phạt Hung nô, đồng thời tại nơi đó thiết lập 34 huyện, di dân khẩn hoang, lại còn trưng phát đại quy mô mấy chục vạn người đi xây dựng trường thành để phòng ngự biên cương phía bắc của vương triều Tần. Trường thành của triều Tần kéo dài vạn dặm, đáng được xem là kì tích của thế giới. Ngoài đó ra, Tần Thuỷ Hoàng còn chinh phạt Ngũ Lĩnh 五岭 phía nam, chinh phục “Nam Việt” 南越 khu vực rộng lớn Lĩnh Nam . Như vậy, cương vực của vương triều Tần trong lịch sử Trung Quốc là vô cùng rộng lớn mà trước đó chưa từng có.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 02/9/2021
Nguồn
TRUNG QUỐC HOÀNG ĐẾ TOÀN TRUYỆN
中国皇帝全传
Tác giả : Thiện Tùng 善从
Bắc Kinh: Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2011.