Dịch thuật: Phi phất hoè âm độ bát chuyên (237) (Đặng Trần Côn: Chinh phụ ngâm)

 

PHI PHẤT HOÈ ÂM ĐỘ BÁT CHUYÊN (237)

披拂槐陰度八磚

Cành hoè phơ phất, bóng hoè đã xế trong sân

          Bát chuyên 八磚 /八砖: “Chuyên” / là gạch. Lí Triệu 李肇 đời Đường trong Hàn lâm chí 翰林志có viết:

          Bắc sảnh tiền giai hữu hoa chuyên đạo, đông trung nhật cập ngũ chuyên, vi nhân trực chi hậu. Lí Trình tính lại, hiếu vãn nhập, hằng quá bát chuyên nãi chí, chúng hô vi “Bát chuyên học sĩ”.

          北厅前阶有花砖道, 冬中日及五砖, 为人直之候. 李程性懒, 好晚入, 恒过八砖乃至, 众呼为: “八砖学士

          (Sân trước sảnh phía bắc có đường đi lát gạch hoa, mùa đông khi bóng mặt trời đến hàng gạch thứ năm là lúc vào túc trực. Lí Trình vốn tính lười, thường đến muộn, khi bóng mặt trời qua đến hàng gạch thứ tám mới đến. Mọi người gọi ông là “Bát chuyên Học sĩ”.)

          Thành ngữ “Bát chuyên Học sĩ” 八砖学士 dùng để ví người lười biếng.

https://baike.baidu.com/item/%E5%85%AB%E7%A0%96/8064316

          Lục Du 陆游 đời Tống ở bài Vãn khởi 晚起viết rằng:

Mại kiếm quyên thư tuyệt thế duyên

Yểm quan cao chẩm tống lưu niên

Cửu tùng đạo sĩ học chủng tức

Thuỳ quản môn sinh trào phúc tiên

Hoá điệp phi thời ta tạc mộng

Thuỵ xà khứ hậu hỉ an miên

Khiếm thân khán khởi đông song nhật

Dã tự Kim Loan quá bát chuyên

卖剑捐书绝世缘

掩关高枕送流年

久从道士学踵息

谁管门生嘲腹便

化蝶飞时嗟昨梦

睡蛇去后喜安眠

欠伸看起东窗日

也似金銮过八砖

(Bán kiếm đi, xếp sách lại, cách tuyệt với cuộc đời

Đóng cửa, nằm gối cao đầu, cứ để thời gian qua đi

Bấy lâu nay theo đạo sĩ học cách hô hấp

Mặc kệ môn sinh cười nhạo ta bụng đã to

Lúc hoá bướm bay, tỉnh dậy than cho giấc mộng đêm qua

Sau khi những phiền muộn qua đi, mừng được yên giấc ngủ

Vươn vai nhìn mặt trời nơi cửa sổ phía đông

Cũng đã xế bóng như ở điện Kim Loan.)

https://baike.baidu.com/item/%E6%99%9A%E8%B5%B7/19476705

Câu 237 bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của Đoàn Thị Điểm là:

Liễu phất phơ rủ bóng bốn bên (202)

Bản Chinh phụ ngâm khúc của Vân Bình Tôn Thất Lương, nxb Tân Việt, in năm 1953 là:

HOÈ phất phơ rủ bóng bốn bên

                                                                            Huỳnh Chương Hưng

                                                                             Quy Nhơn 22/9/2021

Previous Post Next Post