Dịch thuật: Cưỡng cổ sắt, khúc trung sầu yết uyên ương huyền (243) (Đặng Trần Côn: Chinh phụ ngâm)

 

CƯỠNG CỔ SẮT, KHÚC TRUNG SẦU YẾT UYÊN ƯƠNG HUYỀN (243)

強鼓瑟曲中愁歇鴛殃絃

Gượng gẩy đàn sắt, khúc đàn u yết dừng dây uyên ương 

Câu này lấy ý từ câu Thục cầm dục tấu uyên ương huyền蜀琴欲奏鸳鸯弦của Lí Bạch 李白.

          Lí Bạch李白ở bài Trường tương tư 长相思 (bài 2) viết rằng:

          Nhật sắc dục tận hoa hàm yên. Nguyệt minh dục tố sầu bất miên. Triệu sắt sơ đình phượng hoàng trụ. Thục cầm dục tấu uyên ương huyền. Thử khúc hữu ý vô nhân truyền. Nguyện tuỳ xuân phong kí Yên Nhiên. Ức quân điều điều cách thanh thiên. Tích thời hoành ba mục. Kim tác lệ lưu tuyền. Bất tín thiếp trường đoạn. Quy lai khán thủ minh kính tiền.

          日色欲尽花含烟, 月明素愁不眠. 赵瑟初停凤凰柱. 蜀琴欲奏鸳鸯弦. 此曲有意无人传. 愿随春风寄燕然. 忆君迢迢隔青天. 昔时横波目. 今作泪流泉. 不信妾肠断. 归来看取明镜前.

          (Mặt trời sắp lặn, hoa như đang ngậm khói sương. Mặt trăng sắp sáng trong, thiếp nhớ chàng ngủ không yên. Đàn sắt đất Triệu với trục phượng hoàng, thiếp vừa mới ngừng đàn. Đàn đàn cầm đất Thục, thiếp muốn khảy dây uyên ương.  Khúc điệu hữu ý nhưng tiếc không biết đàn cho ai nghe. Nguyện đem khúc điệu này theo gió xuân gởi đến Yên Nhiên. Nhớ đến chàng ở tận chân trời cách xa vời vợi. Ngày trước sóng mắt long lanh. Nay nước mắt tuôn như suối. Nếu chàng không tin thiếp đoạn trường. Thì hãy trở về nhìn dung nhan thiếp tiều tuỵ trước gương.)

http://www.exam58.com/tsmj/28584.html

Trong Khang Hi tự điển, chữ này với ý nghĩa là “nghỉ” có phiên thiết là “hứa kiệt” 許竭, âm (hiết).

          Chữ này, trong Hán Việt tự điển của Thiều Chửu cũng có âm đọc là “hiết”, ghi rằng:

          1- Hiết: Nghỉ, thôi, tiêu tan.

          Như vậy ở câu này, chữ đọc là “hiết”.

Bản Chinh phụ ngâm khúc của Vân Bình Tôn Thất Lương cũng phiên âm là “yết” như ở bản Chinh phụ ngâm Hán Nôm hợp tuyển.

Câu 243 và câu 242 ở trên:

Cưỡng viên cầm, chỉ hạ kinh đình loan phượng trụ

強援琴指下驚停鸞鳳柱

bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của Đoàn Thị Điểm là:

Sắt cầm gượng gảy ngón đàn

Dây uyên kinh đứt phiếm loan sợ chùng

(207 – 208)

Bản Chinh phụ ngâm khúc của Vân Bình Tôn Thất Lương, nxb Tân Việt, in năm 1953 là:

Dây uyên kinh đứt phiếm loan NGẠI TRÙNG

                                                                            Huỳnh Chương Hưng

                                                                             Quy Nhơn 25/9/2021

Previous Post Next Post