桃花庵歌
桃花坞里桃花庵 桃花庵里桃花仙 桃花仙人种桃树
又摘桃花换酒钱 酒醒只来花前坐 酒醉还来花下眠
半醒半醉日复日 花落花开年复年 但愿老死花酒间
不愿鞠恭车马前 车尘马足贵者趣 酒盏花枝贫贱缘
若将富贵比贫者 一在平地一在天 若将花酒比车马
他得驱驰我得闲 别人笑我太疯癫 我笑他人看不穿
不见五陵豪杰墓 无花无酒锄做田
(唐寅)
ĐÀO HOA AM CA
Đào Hoa ổ lí Đào Hoa am, Đào Hoa am lí
Đào Hoa tiên. Đào Hoa tiên nhân chủng đào thụ, hựu trích đào hoa hoán tửu tiền.
Tửu tỉnh chỉ lai hoa tiền toạ, tửu tuý hoàn lai hoa hạ miên. Bán tỉnh bán tuý
nhật phục nhật, hoa lạc hoa khai niên phục niên. Đản nguyện lão tử hoa tửu
gian, bất nguyện cúc cung xa mã tiền. Xa trần mã túc quý giả thú, tửu trản hoa chi bần tiện duyên. Nhược
tương phú quý tỉ bần giả, nhất tại bình địa nhất tại thiên. Nhược tương hoa tửu
tỉ xa mã, tha đắc khu trì ngã đắc nhàn. Biệt nhân tiếu ngã thái phong điên, ngã
tiếu tha nhân khán bất xuyên. Bất kiến Ngũ lăng hào kiệt mộ, vô hoa vô tửu sừ
tố điền.
(Đường Dần)
BÀI CA ĐÀO HOA AM
Nơi Đào Hoa ổ có gian Đào Hoa am, trong Đào Hoa am có Đào Hoa tiên. Đào Hoa tiên trồng nhiều cây hoa đào, hái hoa đào đem đổi lấy tiền mua rượu. Lúc tỉnh rượu ngồi yên lặng trước hoa, lúc say lại nằm dưới hoa mà ngủ. Nửa tỉnh nửa say ngày lại ngày như vậy, hoa rụng hoa nở năm lại năm như thế. Chỉ mong được chết già bên cạnh hoa đào và rượu ngon, không muốn khom lưng hành lễ trước xe ngựa của hạng người hiển quý. Bụi xe vó ngựa là chí thú của hạng quý tộc, còn chén rượu cành hoa là cái duyên của người nghèo khó như ta. Nếu đem phú quý của người mà so với nghèo hèn của ta, thì một đằng dưới đất một đằng ở trên trời cao. Nếu đem cái nghèo chỉ có rượu hoa so với sự giàu sang có nhiều xe ngựa, thì họ vì quyền quý mà ra sức đuổi theo, còn ta được lạc thú của cái nhàn. Người đời chê ta quá khùng điên, ta lại cười họ nhìn không thấu sự đời. Anh chẳng thấy sao, nơi mộ của Ngũ lăng hào kiệt (1) chẳng rượu chẳng hoa vì không có ai đến tế bái, lại bị người ta đem làm ruộng cày.
Đường
Dần 唐寅 (1470 – 1523): Tự Bá Hổ 伯虎, một tự khác là Tử Uý 子畏, hiệu Lục Như Cư Sĩ 六如居士, Đào Hoa Am Chủ 桃花庵主. Tương truyền Đào Dần sinh vào
năm Thành Hoá 成化
thứ 6 (1470) đời Minh Hiến Tông 明宪宗, vì sinh vào ngày Dần, tháng Dần, năm Dần cho nên có tên là
Đường Dần. Ông người huyện Ngô 吴 (nay là Tô Châu 苏州Giang Tô 江苏). Đường Dần với đời không cung kính nhưng tài khí tràn đầy,
giỏi thơ văn, cùng với Chúc Doãn Minh 祝允明, Văn Trưng Minh 文征明, Từ Trinh Khanh 徐祯卿được xưng là “Giang
Chú
của người dịch
1- Ngũ lăng hào kiệt 五陵豪杰: Chỉ những người kiến lập công
nghiệp lớn hoặc hưởng tận vinh hoa phú quý.
Ngũ lăng 五陵: Tức 5 lăng mộ hoàng đế đời Hán
ở ngoài thành Trường An 长安. Trường lăng 长陵của Cao Tổ 高祖, An lăng 安陵của Huệ Đế 惠帝, Dương lăng 阳陵của Cảnh Đế 景茂帝, Mậu lăng 陵của Vũ Đế 武帝, Bình lăng 平陵của Chiêu Đế 昭帝. Về sau “ngũ lăng” phiếm chỉ nơi ở của quý tộc hoặc những
người giàu sang hiển quý thời Hán Đường.
https://baike.baidu.com/item/%E4%BA%94%E9%99%B5%E8%B1%AA%E6%9D%B0/4930572
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 17/9/2021
Nguồn
https://baike.baidu.hk/item/%E6%A1%83%E8%8A%B1%E5%BA%B5%E6%AD%8C/1976062