哀公问政于孔子.
孔子对曰: “政之急者, 莫大乎使民富且寿也.”
公曰: “为之奈何?”
孔子曰: “省力役, 薄赋敛, 则民富矣; 敦礼教; 远罪疾, 则民寿矣.”
公曰: “寡人欲行夫子之言, 恐吾国贫矣”
孔子曰: “诗云 ‘恺悌君子, 民之父母.’ 未有子富而父母贫者也.”
(孔子家语 - 贤君第十三)
Ai Công vấn chính vu Khổng Tử.
Khổng Tử đối viết: “Chính chi cấp giả,
mạc đại hồ sử dân phú thả thọ dã.”
Công viết: “Vi chi nại hà?”
Khổng Tử viết: “Tỉnh lực dịch, bạc phú
liễm, tắc dân phú hĩ; đôn lễ giáo, viễn tội tật, tắc dân thọ hĩ.”
Công viết: “Quả nhân dục hành Phu tử
chi ngôn, khủng ngô quốc bần hĩ.”
Khổng Tử viết: “Thi vân ‘Khải đễ quân
tử. dân chi phụ mẫu.’ Vị hữu tử phú nhi phụ mẫu bần giả dã.”
(Khổng Tử gia ngữ - Hiền quân đệ thập tam)
Lỗ Ai
Công hỏi Khổng Tử về việc trị lí quốc gia.
Khổng Tử
bảo rằng: “Trong chính sự quốc gia, việc cấp bách nhất đó là làm cho dân giàu
có và trường thọ.”
Lỗ Ai
Công nói rằng: “Làm thế nào để có được điều đó?”
Khổng Tử
bảo rằng: “Tiết giảm lao dịch, giảm nhẹ thuế khoá thì dân sẽ giàu có lên; chú
trọng lễ nhạc giáo hoá, để mọi người tránh xa tội ác, thì dân sẽ trường thọ.”
Lỗ Ai
Công lại nói: “Quả nhân muốn thực hành những lời của Phu tử, nhưng lại sợ đất
nước của quả nhân nghèo đi.”
Khổng Tử bảo rằng: “Trong Kinh Thi có nói ‘Bậc quân tử hoà nhã gần dân, đó là cha mẹ của dân.’ Chưa có việc con cái giàu có mà cha mẹ lại nghèo đi.”
Chú của người
dịch
Khổng
Tử gia ngữ 孔子家语: còn gọi
là Khổng thị gia ngữ 孔氏家语, nói tắt là Gia ngữ 家语. Đây là bộ trứ tác của Nho gia, nguyên bản có 27 quyển,
bản hiện nay có 10 quyển, tổng cộng 44 thiên. Khổng Tử gia ngữ ghi lại tư tưởng cùng ngôn hành của Khổng Tử và
môn đệ của Khổng Tử.
Bản Khổng Tử gia ngữ hiện nay gồm 10 quyển,
44 thiên, Vương Túc 王肃 thời Nguỵ chú. Sau sách có phụ thêm bài tự của Vương Túc, và “Hậu tự” 后序.
https://baike.baidu.com/item/%E5%AD%94%E5%AD%90%E5%AE%B6%E8%AF%AD/6656586
Quyển Khổng Tử gia ngữ do Vương Ứng Lân王应麟chủ biên, phần tự của Vương Túc để ở đầu sách và không có phần “Hậu tự”.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 06/7/2021
Nguồn
KHỔNG TỬ GIA NGỮ
孔子家语
Chủ biên: Vương Ứng Lân 王应麟
Trường Xuân . Thời đại văn hoá xuất bản xã, 2003