HẬU KỊ TÂY
TRÀNG DƯƠNG (51)
後騎西長楊
Hậu kị đã đến cung Tràng Dương phía tây
Tràng Dương 長楊 /长杨: cũng đọc là “Trường Dương” tên một cung thời cổ vốn
của đời Tần, được tu sửa vào đời Hán. Nhân vì trong cung, dương liễu có đến mấy
mẫu nên cung có tên như thế. Cung môn là Xạ Hùng quán 射熊馆,
nơi săn bắn của đời Tần và Hán.
Trường Dương 长杨 và Ngũ Tạc 五柞 là hai toà li cung nổi tiếng vào thời Tần Hán, tại Thượng
Lâm uyển 上林苑 phía
bờ nam sông Vị 渭. Các hoàng đế hai triều Tần Hán, mỗi khi săn bắn tại
Nam sơn 南山đều trú tại hai cung này. Trong Hán thư 汉书, Vũ Đế kỉ 武帝纪, Tuyên Đế kỉ 宣帝纪, Nguyên Đế kỉ
元帝纪, Thành Đế kỉ 成帝纪, cùng Tư Mã Tương Như truyện 司马相如传, Đông Phương Sóc truyện 东方朔传, Dương Hùng truyện 扬雄传, Trương
Thang truyện 张汤 传 đều có ghi chép về việc Vũ Đế, Nguyên Đế, Thành Đế triều
Tây Hán khi săn bắn tại Thượng Lâm Uyển, thường lui tới giữa hai cung Trường
Dương và Ngũ Tạc. Đặc biệt là Hán Vũ Đế, mỗi khi đến mùa đông đều tới cung Trường
Dương để săn bắn.
Cung Ngũ Tạc 五柞 thuộc sự quản lí của cung Trường Dương 长杨, xây dựng vào đời Tần, Hán Vũ Đế cho mở rộng. Nhân vì
chung quanh cung có 5 cây tạc 柞 (thời
cổ trồng cây để làm biên giới của cung khuyết), nên cung có tên như thế.
https://baike.baidu.com/item/%E9%95%BF%E6%9D%A8%E5%AE%AB/4220141
Từ “Trương
Dương” 长杨trong bài Trường
Dương phú 长杨赋 của Dương Hùng 扬雄 thời Tây Hán là chỉ
cung này.
Câu 51 này, bản diễn Nôm “Chinh phụ ngâm diễn ca” tương truyền của
Đoàn Thị Điểm là:
Kị sau còn khuất nẻo Tràng dương (46)
Huỳnh Chương
Hưng
Quy Nhơn 21/6/2021