TỨ THỂ BẤT CẦN, NGŨ CỐC BẤT PHÂN
四体不勤,五谷不分
Giải thích: Tứ thể chỉ tứ chi của con
người, ngũ cốc chỉ đạo 稻, thử 黍,
tắc 稷, mạch 麦, thúc 菽,
phiếm chỉ lương thực. Hình dung người đọc sách thoát li lao động, thoát li thực
tiễn.
Xuất xứ: Xuân Thu . Khổng Khâu đệ tử: Luận ngữ - Vi Tử 论语 - 微子.
Để thực tiễn chủ trương chính trị của
mình, Khổng Tử 孔子 tuy đã ngoài 60 tuổi, ông vẫn đưa mấy học trò của mình chu
du các nước, bôn ba khắp nơi.
Ngày nọ, Khổng Tử và các học trò đang
đi đường, một mình Tử Lộ 子路 bị lạc phía sau. Thấy trời sắp tối, Tử Lộ liền hỏi đường một
cụ già:
- Lão
trượng, cụ có trông thấy thầy của tôi đâu không?
Ông lão bỏ cây bừa xuống, có vẻ tức giận
nói rằng:
- Nhìn
anh kìa, tứ thể bất cần, ngũ cốc bất phân, liều lĩnh hỏi ta, ta biết thầy của
anh để làm gì?
Nói xong, ông lão xuống ruộng làm cỏ
Tử Lộ vòng tay đứng ở phía đầu đường,
đợi ông lão.
Trời tối, ông lão vác bừa lên, nói rằng:
- Đi
thôi!
Ông lão lưu Tử Lộ ở lại nhà, giết gà,
nấu cơm, chiêu đãi một cách thịnh tình, lại giữ Tử Lộ ở lại qua đêm.
Ngày hôm sau, Tử Lộ theo kịp Khổng Tử,
liền đem sự việc hôm qua nói lại với Khổng Tử. Khổng Tử bảo rằng:
- Ông
ấy là một vị ẩn sĩ, anh nên đến thăm lại ông ta đi!
Nhưng, khi Tử Lộ đến nhà ông lão, ông
lão đã tránh đi nơi khác.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 15/9/2020
Nguyên tác Trung văn
TỨ THỂ BẤT CẦN, NGŨ CỐC
BẤT PHÂN
四体不勤,五谷不分
TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ
CỐ SỰ TỔNG TẬP
中国成语故事总集
(tập 1)
Chủ biên: Đường Kì 唐麒
Trường Xuân – Thời đại
văn nghệ xuất bản xã, 2004
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật