DÁM NHỜ CỐT
NHỤC TỬ SINH (1099)
“Cốt nhục tử sinh” 骨肉死生: làm cho xương
có thịt trở lại, làm cho người chết sống lại. Hình dung ân huệ cực lớn.
Trong Tả truyện – Tương Công nhị thập nhị niên 左传 - 襄公二十二年 có câu:
Ngô kiến Thân Thúc phu tử, sở vị sinh tử nhi
nhục cốt dã. Tri ngã giả, như phu tử tắc khả. Bất nhiên, thỉnh chỉ.
吾见申叔夫子, 所谓生子而肉骨也. 知我者, 如夫子则可. 不然, 请止
(Ta tiến
kiến Thân Thúc, người này chính là người mà có thể gọi là làm cho người chết sống
lại, làm cho xương trắng có thịt trở lại. Nếu như có người nào hiểu được ta giống
như người này thì có thể lưu giữ lại, còn nếu không thì thôi.)
Và
trong Tả truyện – Chiêu Công nhị thập ngũ
niên左传 - 昭公二十五年có câu:
Bình Tử viết: Cẩu sử ý như đắc sự quân, sở vị
sinh tử nhi nhục cốt dã.
平子曰: 苟使意如得事君, 所谓生子而肉骨也
(Bình Tử
nói rằng: Nếu như để tôi có thể thay đổi thái độ phụng sự quốc quân, thì đó
chính là điều mà gọi là làm cho người chết sống lại, làm cho xương trắng có thịt
trở lại.)
Dám nhờ cốt nhục tử sinh
Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau
(“Truyện Kiều” 1099 – 1100)
Cốt nhục tử
sinh: Cấu tạo này dùng toàn chữ Hán
nhưng lại xây dựng theo mã tục ngữ, cả bốn chữ tách khỏi nhau, nhục và sinh là
vị ngữ, nghĩa của nó là: làm sao cho cái xương có được thịt, cái chết trở thành
sự sống (như Ăn vóc học hay, cây nhà lá vườn)
(Đào Duy Anh: “Từ điển Truyện Kiều”, nxb Khoa học xã hội,
Hà Nội – 1989)
Trong “Kim Vân Kiều” (Đoạn trường tân thanh) do Bùi Khánh Diễn chú thích,
ghi rằng:
Tả truyện: Chân sở vị nhục bạch cốt nhi sinh
tử nhân.
左傳: 真所謂肉白骨而生死人
(Sách Tả
truyện: Thực gọi là mọc thịt cho xương trắng làm cho người chết sống lại)
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 24/4/2020
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật