Dịch thuật: Tại sao mùng 1 tết không ăn cháo

TẠI SAO MÙNG 1 TẾT KHÔNG ĂN CHÁO

          Lễ tết truyền thống Trung Quốc có nét đặc sắc dân tộc, đơn cử như ngày tết, người Trung Quốc rất chú trọng. Ví dụ như, trong dân gian có cách nói “niên sơ nhất, bất ngật hi” 年初一, 不吃稀 (mùng 1 tết, không ăn cháo lỏng). Cháo là món ăn có dinh dưỡng, tại sao mùng 1 tết lại không ăn?

          Nói đến “niên sơ nhất, bất ngật hi” 年初一, 不吃稀 phải bắt đầu từ quan niệm truyền thống của người Trung Quốc. Người xưa cho rằng, “hi” 稀 hàm nghĩa là “thiểu” 少 (ít), là “bạc” 薄 (mỏng), tương quan với bần cùng; mà khát vọng của mọi người lại là “hậu” (dày) 厚tương phản với “hi”, nhân vì nó có hàm nghĩa với “đa” 多 (nhiều), với “trù” 稠 (đông đúc), tương quan với dư dả. Cho nên, nếu mùng 1 tết ăn cháo thì khởi đầu của năm đó đã là không tốt, đầu năm ăn cháo, cả một năm sẽ không ăn được bữa ăn thịnh soạn, nói một cách khác, năm đó sẽ không được dư dả.

          Mọi người kị huý mùng 1 tết ăn cháo, không chỉ là nhân vì ăn cháo sẽ sống những ngày bần cùng, mà còn bởi ăn cháo vận may sẽ đi mất. Nếu như trong năm đó, mọi người khi ra ngoài làm việc luôn gặp trời âm u có mưa, hoặc trong năm đó luôn bị nhỡ việc, nhất định là sẽ có người nói “Bạn mùng một tết ăn cháo rồi”

          Để tránh kị huý, ba bữa ăn của ngày mùng 1 tết không để thấy bóng dáng của cháo. Cho dù nhà nghèo, vào mùng 1 tết cũng cố gắng làm món ăn khô đặc, để trong năm mới có thể có sự chuyển biến, gặp được vận may.

          Ngoài ra, mùng 1 tết ăn cháo còn bị người khác xem là tượng trưng cho sự hồ đồ. Cách nói này bắt nguồn từ nhận thức của con người đối với bản thân chất lỏng của cháo. Cháo thường được dùng làm hồ để dán, người xưa cho rằng năm mới bắt đầu ăn loại cháo như hồ dán, trong năm đó sẽ mơ hồ hỗn độn, không những sống những ngày không tốt mà công việc cũng bị hồ đồ,  người lớn sự nghiệp hỗn loạn, trẻ con thành tích học tập không cao. Tóm lại, người ta cho rằng, mùng một 1 ăn cháo, xui xẻo sẽ luôn ở bên cạnh.

          Thời gian lâu dần, cấm kị dân tục này lưu truyền lại. Xem ra, mùng 1 tết mọi người kị ăn cháo, chẳng qua là muốn một sự khởi đầu tốt đẹp cho một năm, là nguyện vọng tốt đẹp có được khí tượng mới của một năm mới, hoàn toàn không có quan hệ nhân quả gì với thời vận.

                                                               Huỳnh Chương Hưng

                                                              Quy Nhơn 29/01/2020

Nguyên tác Trung văn

Trong quyển

THÚ VỊ VĂN HOÁ TRI THỨC ĐẠI TOÀN

趣味文化知识大全

Thanh Thạch 青石 biên soạn

Trung Quốc Hoa kiều xuất bản xã, 2013