Dịch thuật: Tuyết mai nhị thủ (Lô Mai Pha)

雪梅二首

其一

梅雪争春未肯降

骚人阁笔费评章

梅须逊雪三分白

雪却输梅一段香

其二

有梅无雪不精神

有雪无诗俗了人

日暮诗成天又雪

与梅并作十分春

                                  (卢梅坡)

 

TUYẾT MAI NHỊ THỦ

Kì nhất

Mai tuyết tranh xuân vị khẳng hàng ⁽¹⁾

Tao nhân ⁽²⁾ các bút phí bình chương ⁽³⁾

Mai tu tốn ⁽⁴⁾ tuyết tam phân bạch

Tuyết khước thâu mai nhất đoạn hương ⁽⁵⁾

Kì nhị

Hữu mai vô tuyết bất tinh thần

Hữu tuyết vô thi tục liễu nhân

Nhật mộ ⁽⁶⁾ thi thành thiên hựu tuyết

Dữ mai tịnh tác thập phân xuân ⁽⁷⁾

                                                                              (Lô Mai Pha)

 

HAI BÀI THƠ VỀ TUYẾT VÀ MAI

Bài 1

Mai và tuyết tự cho mình chiếm được sắc xuân, không ai chịu thua ai

Khiến thi nhân cũng phải gác bút khó viết nên lời bình phẩm

Hoa mai nhường cho tuyết ba phần trắng

Bông tuyết lại thua mai một mùi hương

Bài 2

Chỉ có mai mà không có tuyết xem ra không có khí chất tinh thần

Đã có tuyết rồi mà lại không có thơ thấy con người trở nên thô tục

Ngày mùa đông lúc xế chiều làm xong thơ lại thêm trời đổ tuyết

Với mai, cả ba cùng nhau tạo nên cảnh xuân vô cùng tươi đẹp.

Chú thích

1- Hàng 降: chịu thua

2- Tao nhân 骚人: thi nhân. Nhân vì tác phẩm đại biểu của thi nhân Khuất Nguyên 屈原có tên là “Li tao” 离骚 nên mượn chữ “tao” 骚 để thay.

3- Các bút 阁笔: đặt bút xuống. Chữ 阁 (các) đồng nghĩa với chữ 搁 (các).

          Bình chương 评章: bình phẩm văn chương. Ở đây chỉ bình phẩm tuyết và mai cao thấp

4- Tốn 逊: kém, không như.

5- Nhất đoạn hương 一段香: một mùi hương.

6- Nhật mộ 日暮: xế chiều, lúc mặt trời sắp lặn.

7- Thập phân xuân 十分春: toàn bộ cảnh xuân.

 

          Tuyết mai nhị thủ雪梅二首 là tác phẩm của thi nhân Lô Mai Pha卢梅坡 thời Nam Tống. Hai bài thơ này đã trình bày mối quan hệ giữa mai, tuyết và thơ, không thể thiếu một, cả ba kết hợp lại với nhau mới tổ thành một cảnh xuân tươi đẹp. Hai câu đầu của bài thứ nhất tả mai và tuyết tranh xuân, cần thi nhân bình phẩm, hai câu sau là lời bình của thi nhân đối với mai và tuyết.

Câu đầu của bài thứ hai tả mối quan hệ giữa mai và tuyết, câu tiếp theo tả mối quan hệ giữa tuyết và thơ. Hai câu cuối nói lên mối quan hệ giữa mai, tuyết và thơ. Mai nở mà không có tuyết rơi thì thiếu đi thi ý. Cả hai bài miêu tả rất sinh động đầy ý vị.

Lô Mai Pha 卢梅坡

          Thi nhân thời Nam Tống, biệt danh là Lô Việt 卢钺. “Mai Pha” 梅坡 không phải là tên mà là hiệu ông tự đặt. Năm sinh năm mất cùng sự tích của ông không rõ, thơ để lại cũng không nhiều. Ông nổi tiếng với hai bài thơ trên.

 

                                                                        Huỳnh Chương Hưng

                                                                        Quy Nhơn 26/12/2019

 

Nguồn

https://baike.baidu.com/item/%E9%9B%AA%E6%A2%85%E4%BA%8C%E9%A6%96/4553421?fromtitle=%E9%9B%AA%E6%A2%85&fromid=5142

https://baike.baidu.com/item/%E5%8D%A2%E6%A2%85%E5%9D%A1