Dịch thuật: Loạn 7 nước thời Tây Hán

LOẠN 7 NƯỚC THỜI TÂY HÁN

          Đây là cuộc phản loạn của 7 nước chư hầu phát sinh vào năm 154 trước công nguyên, nên gọi là “thất quốc chi loạn” 七国之乱. Nguyên nhân phát sinh là do mâu thuẫn giữa thế lực vương quốc địa phương với tập quyền trung ương, còn có nguyên nhân do sự chuyên quyền của Lữ Hậu 吕后 – hoàng hậu đương thời. Hán Cảnh Đế 汉景帝 bình định xong cuộc phản loạn, đặt nền móng cho Hán Vũ Đế 汉武帝 tiếp tục quét sạch thế lực vương quốc địa phương sau này.

Khái thuật sự kiện

          Ngô Sở “thất quốc chi loạn” là cuộc đại phản loạn liên hiệp các vương cùng họ mà đứng đầu là Ngô Vương Lưu Tị 刘濞, cháu của Lưu Bang 刘邦. Quốc vương của 7 nước tham gia phản loạn là Ngô Vương Lưu Tị 刘濞, Sở Vương Lưu Mậu 刘戊, Triệu Vương Lưu Toại 刘遂, Tế Nam Vương Lưu Tích Quang 刘辟光, Tri Xuyên Vương Lưu Hiền 刘贤, Giao Tây Vương Lưu Ngang 刘昂, Giao Đông Vương Lưu Hùng Cừ 刘雄渠. Ngô Vương Lưu Tị là chủ mưu của cuộc phản loạn này. Lưu Tị có âm mưu phản loạn từ rất lâu.

          Năm Hán Cảnh Đế thứ 3 (năm 154 trước công nguyên), Cảnh Đế và Triều Thố 晁错 cho rằng Ngô Vương Lưu Tị có tội, nhân cơ hội muốn tước lấy 2 quận của Lưu Tị là Cối Kê 会稽 và Dự Chương 豫章. Lưu Tị liền thông đồng với 6 chư hầu vương Triệu, Sở, Tây Giao, Đông Giao, Tri Xuyên, Tế Nam, phát động liên hiệp phản loạn. Lưu Tị phát 20 vạn binh, hiệu xưng “ngũ thập vạn” 五十万, làm quân chủ lực. Đồng thời lại sai người câu kết với quý tộc Hung Nô, Đông Việt, Mân Việt, lấy danh nghĩa “thanh quân trắc, tru Triều Thố” 清君侧诛晁错 (dẹp kẻ xấu bên cạnh vua, giết Triều Thố), cử binh tiến về phía tây. Quân phản loạn thuận lợi đánh đến phía đông Hà Nam. Cảnh Đế rất lo sợ, trước tiên theo kiến nghị của Viên Áng 袁盎 giết Triều Thố, muốn thoả mãn yêu cầu “thanh quân trắc” để đổi lấy việc họ lui binh, nhưng Triều Thố đã chết mà họ không chịu lui binh, còn công khai lên tiếng muốn đoạt ngôi vị. Quân phản loạn đến nước Lương (nay thuộc Thương Khâu 商丘 Hà Nam 河南), bị em của Cảnh Đế là Lương Vương Lưu Vũ 刘武 chặn lại. Lúc bấy giờ, Cảnh Đế mới quyết tâm dùng vũ lực tiến hành trấn áp. Sai Thái uý Điều Hầu Chu Á Phu 周亚夫, đại tướng Đậu Anh 窦婴 thống lĩnh 36 tướng quân, dùng kị binh chặn đường lương thực của quân phản loạn, chỉ trong 10 ngày đã phá được quân phản loạn. Lưu Tị tháo chạy sang Đông Âu 东瓯, bị Đông Âu Vương giết chết. 6 vị vương còn lại đều sợ tội nên tự sát. Loạn 7 nước được dẹp trừ.

                                                    Huỳnh Chương Hưng

                                                    Quy Nhơn 14/3/2017

Nguồn

http://baike.baidu.com/view/9908.htm