MAI THẶNG
Mai Thặng
枚乘 (? – năm 140 trước công nguyên): từ phú gia thời Tây
Hán, tự là Thúc 叔, người Hoài Âm 淮阴
(nay là tây nam thành phố Thanh Giang 清江 tỉnh Giang Tô 江苏). Lúc đầu ông làm Lang trung cho Ngô Vương Lưu Tị 刘濞, Ngô Vương sinh tâm phản loạn, Mai Thặng dâng thư
khuyên can, Ngô Vương không nghe, vì thế Mai Thặng đầu bôn Lương Hiếu Vương Lưu
Vũ 刘武. Thời Cảnh Đế 景帝,
Ngô Vương cùng 6 nước mưu phản, Mai Thặng lại dâng thư can ngăn, Ngô Vương vẫn
cự tuyệt lời khuyên của ông, cuối cùng binh bại thân vong, Mai Thặng cũng nhân
đó mà được nổi tiếng. Sau khi bình định được “thất quốc chi loạn”, Cảnh Đế bái
Mai Thặng làm Hoằng nông Đô uý 弘农都尉, nhưng ông không
muốn làm quận lại, đã xưng bệnh từ chức, vẫn đến nước Lương, làm Văn học thị
tùng 文学侍从cho Lương Vương.
Theo Hán thư – Nghệ văn chí 汉书 - 艺文志, Mai Thặng có 9 thiên phú, hiện truyền có 3 thiên,
trong đó Thất phát 七发 được thấy trong
Văn tuyển 文选 của Tiêu Thống 萧统,
Liễu phú 柳赋 trong Tây kinh
tạp kí 西京杂记, Lương Vương Thố viên phú 梁王菟园赋 trong
Cổ văn uyển 古文苑. Hai thiên
sau, tiền nhân cho là nguỵ tác, công nhận chỉ có thiên Thất phát là đáng tin. Từ Lăng 徐陵
trong Ngọc Đài tân vịnh 玉台新咏 chép 9 bài Tạp
thi 杂诗, chỉ rõ tên Mai Thặng sáng tác. Lưu Hiệp 刘勰
khen là:
Cổ thi giai lệ, hoặc xưng Mai Thúc.
古诗佳丽, 或称枚叔
(Thơ cổ hay và đẹp, người ta khen Mai Thúc)
(Văn tâm điêu
long – Minh thi 文心雕龙 - 明诗)
Tiêu Thống
trong Văn tuyển xếp vào tác phẩm vô
danh. Người đời sau đa
Phần theo Văn
tuyển cho rằng không phải là tác phẩm của Mai Thặng.
Trong Tuỳ thư – Kinh tịch chí 隋书 - 经籍志 biên chép Mai Thặng tập 枚乘集 gồm 2 quyển,
đã thất truyền. Gần đây có người đã biên soạn Mai Thúc tập 枚叔集.
Huỳnh
Chương Hưng
Quy Nhơn 30/11/2015
Nguyên tác Trung văn
MAI THẶNG
枚乘
Trong quyển
HÁN PHÚ ĐÍCH LỊCH SỬ
汉赋的历史
Tác giả: Trương Ân Phú 张恩富
Trùng Khánh xuất bản xã, 2006.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật