HÀM
Ý TÊN GỌI HỒNG TÚ TOÀN
Hồng
Tú Toàn 洪秀全
là lãnh tụ khởi nghĩa nông dân kiệt xuất trong lịch sử cận đại Trung Quốc. Năm
1843, Hồng Tú Toàn sáng lập “Bái Thượng Đế giáo” 拜上帝教, bắt đầu thu nhận tín đồ, tích
luỹ lực lượng, quyết tâm lật đổ vương triều nhà Thah hủ bại. Năm 1851 tại thôn
Kim Điền 金田,
Hồng Tú Toàn đã thống lĩnh dân chúng khởi nghĩa, tuyên bố kiến lập Thái Bình
Thiên Quốc 太平天国.
Quân Thái Bình dễ dàng đánh dẹp quân nhà Thanh, năm 1853 chiếm Nam Kinh 南京, đổi tên là Thiên Kinh 天京, lấy nơi đây làm đô thành. Cuộc
khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc do Hồng Tú Toàn lãnh đạo kéo dài 14 năm, thế lực
lan tới 18 tỉnh, đã kiến lập nên chính quyền nhân dân, định ra cương lĩnh cách
mạng và một số chế độ, là đỉnh cao của cuộc chiến tranh nhân dân Trung Quốc.
Năm
1864, dưới sự liên kết trấn áp của các thế lực phản động, phong trào Thái Bình
Thiên Quốc đã gặp phải thất bại. Cũng trong năm đó Hồng Tú Toàn qua đời vì bệnh.
Hồng
Tú Toàn người huyện Hoa 花 tỉnh Quảng Đông 广东, tổ tiên vốn người huyện Mai 梅tỉnh Quảng Đông, đầu đời Thanh mới
dời đến huyện Hoa. Chữ lót theo thế hệ trong tộc phả là:
….. Nho quốc dương nhân
Nguyên hanh lợi trinh
Vĩnh xương thế đức
Đại chấn gia thanh.
….. 儒国扬仁
元亨利贞
永昌世德
大振家声.
Hồng
Tú Toàn là hậu duệ đời thứ 16 của tộc họ Hồng, thuộc hàng chữ “nhân”, tên là
Nhân Khôn 仁坤,
tên gọi lúc nhỏ là Hoả Tú 火秀. “Hồng Tú Toàn” là tên ông tự đặt khi sáng lập “Bái Thượng
Đế giáo”, lập chí lật đổ nhà Thanh. Theo
những ghi chép trong Việt khấu khởi sự kỉ
lục 粤寇起事纪录 khắc in vào năm Đồng Trị 同治 thứ 13 của nhà Thanh, tên gọi
này được nghiên cứu rất kĩ, nó vừa là ám ngữ liên lạc, hiệu lập hội của “Bái
Thượng Đế giáo”, vừa là một sấm ngữ chính trị. Chữ “Hồng” 洪 do “tam bát nhị thập nhất” 三八二十一 tổ thành, chính là ám ngữ liên
lạc của “Bái Thượng Đế giáo”, hiệu lập hội. Tên gọi “Tú Toàn” 秀全 do chữ “hoà” 禾 chữ “nãi” 乃 chữ “nhân” 人 chữ “vương” 王 tổ thành. Chữ “hoà” 禾 và chữ “ngã” 我 có âm độc tương cận, 4 chữ hợp
lại là “ngã nãi nhân vương” 我乃人王. Đây là một sấm ngữ, dự ngôn mình sẽ thành lãnh tụ của
chính quyền mới. Đây là cái tên có hàm ý đặc biệt, khi ông tổ chức phát động tín đồ đánh địch, tên gọi này đã phát
huy tác dụng quan trọng.
Hồng
Tú Toàn là một lãnh tụ khởi nghĩa nông dân kiệt xuất, nhưng lòng ham muốn quyền
thế của ông cũng rất mạnh, ỏ một mức độ nào đó, đây cũng là sự thất bại cuối
cùng của cuộc khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc. Sau khi dựng đô ở Thiên Kinh, việc
ông đổi tên của người con trưởng cũng đã phản ánh tư tưởng này. Người con trưởng
của ông vốn có tên là “Thiên Quý” 天贵, Hồng Tú Toàn cho rằng tên đó không đủ để biểu đạt sự kì vọng
xã tắc vĩnh toàn, nguyện vọng nối đời làm vua của mình. Vì vậy, đằng sau tên của
người con trưởng, ông đã thêm chữ “phúc” 福. Như vậy, tên của con ông đổi
thành “Hồng Thiên Quý Phúc” 洪天贵福, ngụ ý rất rõ ràng, đó là niềm hi vọng chính quyền của ông
và phúc quý ngang bằng với trời.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 12/4/2013
Nguyên
tác Trung văn
HỒNG TÚ
TOÀN ĐÍCH DANH TỰ HỮU GIẢNG CỨU
洪秀全的名字有讲究
Trong
quyển
TRUNG
QUỐC NHÂN DANH ĐÍCH CỐ SỰ
中国人名的故事
Tác giả: Trương Tráng Niên 张壮年
Trương Dĩnh Chấn 张颖震
Sơn
Đông hoạ báo xuất bản xã, tháng 9-2005.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật