THỰC VẬT CÁT TƯỜNG
CÂY VẠN NIÊN THANH
Vạn
niên thanh 萬年青 là loại thực vật cát tường rất phổ biến trong dân
gian Trung Quốc. Trong những ngày lễ tết, mọi người thường bày trên bàn một chậu
Vạn niên thanh, mong được cát tường như ý. Cây vạn niên thanh xanh quanh năm,
mùa thu kết trái, trái chín có màu đỏ tươi, nên được nhiều người ưa thích.
Một
nguyên nhân khác khiến mọi người ưa thích đó là ngụ ý cát tường của cây. Như
trong việc cưới dâu hoặc gã con gái, dùng cây Vạn niên thanh làm cát vật, biểu
thị cuộc sống của vợ chồng mới luôn được hài hoà như ý, tình yêu bền vững. Khi
sinh con hoặc khi chúc thọ, cây Vạn niên thanh cũng được dùng để chúc phúc, cầu
mong mạnh khoẻ trường thọ. Trong dân gian khi xây nhà hoặc dọn nhà, cũng thường
có một chậu Vạn niên thanh để cầu mong thuận lợi trường cửu, bình an vô sự.
Nhiều đồ
án hoa văn cát tường cũng thường vẽ cây Vạn niên thanh. Hình vẽ trong chậu có
cây Vạn niên thanh với cây Linh chi, biểu thị vạn sự như ý. Cây Vạn niên thanh
cùng với hoa bách hợp, ngụ ý “Hoà hợp vạn niên”.
CHÚ CỦA NGƯỜI DỊCH
Cây Vạn
niên thanh còn có các tên khác như: Uân 蒀,
Thiên niên uân 千年蒀, Khai hầu kiếm 开喉剑,
Cửu tiết liên 九节莲, Đông bất điêu 冬不凋,
Đông bất điêu thảo 冬不凋草, Thiết biển đảm 铁扁担,
Ô mộc độc 乌木毒, Bạch sa thảo 白沙草,
Trảm xà kiếm 斩蛇剑, tên khoa học là Rohdea
japonica.
Trong
bài “Vạn niên thanh – cây cảnh đẹp, vị
thuốc quý” có viết như sau:
Vạn
niên thanh còn có tên là Ngưu vĩ thất, Xung thiên thất, Khai khẩu kiếm, Thanh
ngư đảm, Trúc căn thất, Kim thế đại, Khai hầu kiếm, Ngô công thất, Hải đái
thanh, Ngưu đại hoàng, Bạch hà sa, Thiết biên đảm, Thanh long đảm, tên khoa học
là Rohdea japonica Rosh họ Hành tỏi Lilaceae.
Vạn
niên thanh là cây thảo sống nhiều năm, rễ mập, có đốt, trên đốt có nhiều rễ
con, có lông trắng, lá mọc từ rễ dây, đầu nhọn, dài 10 – 25cm, rộng 3 – 6 mm,
mép nguyên, mặt trên xanh lục, mặt dưới lục nhạt. Hoa mọc thành bông màu xanh
nhạt, quả mọng hình cầu, màu quả quất, có một hạt. Dùng rễ, thân cây làm thuốc,
hái về cắt bỏ lá, rễ con, rửa sạch, phơi khô hoặc dùng tươi. Trong lá, rễ, hạt
có hoạt chất làm mạnh tim là Rhodexin ABCD, Rhodeniro. Vạn niên thanh vị đắng,
tính lạnh, vào kinh phế, có độc ….
…………………
Trúng độc và điều trị
Vạn
niên thanh độc tính khá cao, khi xâm phạm cơ thể, tác dụng kích thích mê tẩu thần
kinh, hưng phấn trung khu hành não, ức chế tim. Nếu liều lượng lớn gây lợm giọng,
buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, tim đập chậm. Điều trị bằng phương pháp rửa dạ
dày, cho tiêu chảy, tiêm Atropine hoặc uống Đẳng sâm, Mạch môn, Ngũ vị (Sinh mạch
tán). Vạn niên thanh dược lực mạnh, độ độc cao, khi sử dụng phải thận trọng.
Nguồn: thực
phẩm chức năng
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 19/3/2013
Nguyên tác Trung văn
VẠN NIÊN THANH
萬年青
Trong quyển
CÁT TƯỜNG ĐÍCH TRUNG QUỐC
吉祥的中國
Bản công ti biên tập bộ biên soạn
Ngọc thụ đồ thư ấn loát hữu hạn công ti, năm Dân Quốc
thứ 90.
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật