Dịch thuật: Nhất mộc nan chi

NHẤT MỘC NAN CHI

一木难支

MỘT CÂY KHÓ CHỐNG

Giải thích: “chi” có nghĩa là chống đỡ. Ý nói một cây khó mà chống đỡ toà nhà lớn.

Xuất xứ: Nam triều . Tống . Lưu Nghĩa Khánh 刘义庆: Thế thuyết tân ngữ 世说新语

          Đời Tống Thuận Đế 宋顺帝 thời Nam Bắc triều, quyền thần Tiêu Đạo Thành 萧道成 nắm chính quyền, tàn hại trung lương, hoành hành ngang ngược, có ý đồ chiếm đoạt vương thất. Hai đại thần lúc bấy giờ là Viên Xán 袁粲 và Lưu Đông 刘东 bí mật thương lượng kế hoạch giết Tiêu Đạo Thành, nhưng đã bị tay thân tín của Tiêu Đạo Thành là Chử Uyên 褚渊 biết được. Chử Uyên mật cáo với Tiêu Đạo Thành, Tiêu Đạo Thành vô cùng tức giận, lập tức sai bộ tướng Đới Tăng Tĩnh 戴僧静 thống lĩnh binh mã đi đánh Viên Xán. Lúc này, Viên Xán nói với con là Viên Tối 袁最 rằng:

          Cha biết rất rõ một cây không thể nào chống đỡ nổi toà nhà lớn sắp sụp đổ (nhất mộc nan chi - 一木难之). Nhưng vì danh dự và khí tiết, không thể không tử thủ.

          Đới Tăng Tĩnh thống lĩnh bộ hạ vượt tường xông vào thành. Dưới đao thương kiếm kích của quân địch, Viên Tối dũng cảm lấy thân mình che chở cho phụ thân. Viên Xán nói với con rằng:

          Cha là một trung thần, con là một hiếu tử. Chúng ta chết mà không hổ thẹn.

          Kết quả là hai cha con Viên Xán hi sinh, nhưng đã lưu lại câu thành ngữ “Nhất mộc nan chi” này.

                                                                    Huỳnh Chương Hưng

                                                                   Quy Nhơn 29/10/2012

Dịch từ nguyên tác Trung văn

NHẤT MỘC NAN CHI

一木难支

Trong quyển

TRUNG QUỐC THÀNH NGỮ CỐ SỰ TỔNG TẬP

中国成语故事总集

(tập 1)

Chủ biên: Đường Kì 唐麒

Trường Xuân – Thời đại văn nghệ xuất bản xã, 2004.