“BA
ĐIỀU CẦU XIN TRƯỚC LÚC CHẾT”
CỦA TẦN NHỊ THẾ
Sau trận Cự Lộc 巨鹿, chủ lực của quân Tần bị tiêu diệt, quân khởi nghĩa các lộ nổi
lên. Chẳng bao lâu Lưu Bang 刘邦 thống lĩnh quân
khởi nghĩa tiến đến Hàm Dương 咸阳. Tin tức truyền đến
tai Hồ Hợi 胡亥, Hồ Hợi kinh sợ thất sắc, giận trách Triệu
Cao 赵高 lừa dối mình.
Triệu Cao thấy Hồ Hợi đã có lòng bất mãn liền bắt đầu kế hoạch giết Hồ Hợi, mưu cầu “bán chúa giữ thân”.
Đầu tiên Triệu
Cao lập kế gạt Hồ Hợi dời đến ở tại Vọng di cung 望夷宫, tiếp đó, sai
thân tín giả chiếu điều 2000 binh, nội ngoại sách ứng. Hàm Dương lệnh là Diêm
Nhạc 阎乐 (con rể của Triệu Cao) dẫn quân xông vào Vọng
di cung, thẳng đến chỗ Hồ Hợi. Hồ Hợi kinh hãi, gọi vệ binh chống lại, nhưng bọn
vệ binh đã tẩu tán từ lâu. Diêm Nhạc nêu những tội ác của Nhị thế hoàng đế, nói
rằng:
Ngài hoang dâm vô đạo, lạm sát người vô tội,
hiện tại thiên hạ đã nổi lên chống lại, ngài nghỉ thử làm sao bây giờ?
Hồ Hợi xin được gặp
Triệu Cao, Diêm Nhạc không đồng ý. Sự đến nước này, Hồ Hợi biết làm hoàng đế
không được liền nói:
Ta nhường ngôi hoàng đế, chỉ xin một quận,
cho ta làm quận vương.
Diêm Nhạc không
chịu. Hồ Hợi lại nói:
Thế thì ta chỉ xin làm Vạn hộ hầu.
Diêm Nhạc cũng lắc
đầu. Hồ Hợi cắn răng nói rằng:
Ta nguyện cùng vợ con làm dân thường, được
chăng?
Diêm Nhạc khó chịu
nói rằng:
Triệu Thừa tường sai tôi vì thiên hạ mà giết
ngài, ngài không cần phải nhiều lời.
Hồ Hợi biết không
thoát được cái chết nên rút kiếm tự vẫn.
Nhị thế Hồ Hợi
nhân vì chính biến mà lên ngôi hoàng đế, cuối cùng cũng vì chính biến mà chết,
khiến người đời cảm thán. Điều đáng thương là trước khi mất, “3 điều cầu xin”
của ông cũng bị người đời đàm tiếu.
Triệu Cao muốn gấp
xưng đế nhưng lại sợ “tả hữu bách quan không theo”, chỉ chuốc hoạ vào thân nên
đành gác lại. Một mặt Triệu Cao ngầm hẹn với Sở Hoài Vương “diệt tông thất nhà
Tần mà làm vương Quan trung”, mặt khác dùng kế quyền nghi chọn Tử Anh 子婴, công tử tông thất nhà Tần làm Tần vương. Tử Anh biết rõ nếu
không trừ Triệu Cao thì nước Tần loạn
mãi, vì thế dụ Triệu Cao đến trai cung giết chết, diệt luôn cả ba họ.
Triệu Cao rốt cuộc chơi với lửa bị chết cháy, tự chuốc lấy hậu quả. Tử Anh lên
ngôi chỉ có 46 ngày, Lưu Bang đã phá Vũ quan 武关, tiến quân đến Bá
Thượng 霸上, giục Tử Anh đầu hàng. Tử Anh “buộc dây ấn vào cổ, ngồi xe do ngựa trắng
kéo, bưng ấn phù thiên tử đầu hàng ở Chỉ Đạo 轵道”. Hơn một tháng
sau, Hạng Vũ 项羽 dẫn quân vào Hàm Dương, tự phong làm Tây Sở
Bá Vương, đuổi Lưu Bang ra khỏi Quan trung, chia đất cũ nước Tần ra làm 3, phân
phong cho 3 tướng Tần đã đầu hàng. Hạng Vũ “giết
Tử Anh cùng tông tộc
nhà Tần, phá Hàm Dương, đốt cung thất, bắt con trai con gái làm tù binh, lấy của cải châu báu, phân chia cùng
chư hầu”. Triều Tần, một đế quốc hùng mạnh, có cả quang vinh và sỉ nhục,
bị mất đi trong biển lửa ngút trời.
Huỳnh Chương Hưng
Quy Nhơn 30/10/2012
Dịch từ nguyên tác Trung văn
NHỊ THẾ “LÂM CHUNG TAM NGUYỆN”
二世 “临终三愿”
Trong quyển
THỐNG NHẤT VƯƠNG TRIỀU
ĐÍCH ĐẢN SINH – TẦN
统一王朝的诞生 - 秦
Chủ biên: “Đồ thuyết
Trung Quốc lịch sử”
Trường Xuân - Cát Lâm
xuất bản tập đoàn hữu hạn trách nhiệm công ti, 2006
Thư Mục:
Nghiên Cứu - Dịch Thuật